جرمگیری و تسطیح سطح ریشه

دندان ها و لثه های ما پیوسته در معرض خطر تشکیل پلاک های دندانی و بیماری لثه قرار دارند. حتی اگر با دقت مسواک بزنید و نخ دندان بکشید، باز هم برخی بیماران به پاکسازی عمقی دندان ها با کمک جرمگیری و تسطیح سطح ریشه نیاز دارند. هر بار که دندانپزشک شما دندان های شما را با یک ابزار قلاب مانند جرمگیری می کند، شما یک گام به داشتن لبخندی سالم و زیبا نزدیک تر می شوید. تسطیح سطح ریشه به زدودن تارتار از روی سطح ریشه دندان ها کمک می کند و جرمگیری عبارت است از تراشیدن پلاک ها از روی سطح دندان ها به منظور جلوگیری از انباشته شدن باکتری هایی که موجب بروز بیماری می شوند.

جرمگیری منظم دندان ها و بالاتر از خط لثه ها موجب زدوده شدن پلاک ها و تارتارهایی می شود که از آخرین مراجعه شما به دندانپزشک روی دندان ها تشکیل شده اند. به همین دلیل، پس از پولیش دندان ها به منظور زدودن لکه های روی دندان ها، شما احساس می کنید در نشان دادن لبخند خود اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده اید.

پاکسازی دندان ها با جرمگیری و پولیش کردن هدف مهم دیگری را نیز دنبال می کند: پیشگیری از بروز بیماری پریودنتال (لثه) و سالم نگهداشتن دندان ها و لثه ها.

اگر بیماری لثه گسترش پیدا کند، دندانپزشک مجبور خواهد بود پاکسازی عمیق تری انجام دهد که تسطیح سطح ریشه یا روت پلنینگ نامیده می شود. این فرایند غیر جراحی بیماری پریودنتال را درمان می کند و اگر در مراحل اولیه باشد خوشبختانه می تواند آن را معکوس کند.

بیماری پریودنتال چیست؟

مراقبت از بهداشت دهان باید اولویت اصلی همه افراد باشد، اما اغلب به دلیل کارهای روزمره در حاشیه قرار می گیرد. همین که خوب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به فراموشی می سپاریم، باعث می شویم دهان ما در برابر تأثیرات پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه آسیب پذیر شود.

پلاک ها همیشه در حال شکل گیری روی دندان های ما هستند، و این بیشتر از هر چیز دیگری بزرگ ترین عامل بروز بیماری لثه است. باکتری موجود در پلاک های دندانی یک عامل محرک است و وقتی به خوبی تمیز نشوند باعث می شود لثه ها ملتهب شوند. آیا می دانسته اید که بافت سالم لثه ها به درستی و محکم دور تا دور هر دندان قرار می گیرد؟ بنابراین هنگامی که پلاک های باکتریایی و تارتار اطراف و زیر لثه ها انباشته می شوند- موجب بروز التهاب می شوند- و بیماری پریودنتال گسترش پیدا می کند. در موارد وخیم، در حقیقت لثه ها از روی دندان ها کنار می روند و پاکت هایی تشکیل می شوند که باکتری ها در آنجا به رشد خود ادامه می دهند. به این صورت است که بیماری لثه شکل می گیرد و برای زدودن پلاک هایی که به داخل این پاکت های دندانی و می چسبند، قبل از آنکه موجب تحلیل استخوان و از دست رفتن دندان ها شوند، نیاز به کمک دندانپزشک خواهید داشت.

بیماری پریودنتال که تحت عنوان بیماری لثه نیز شناخته می شود، یکی از جدی ترین مشکلات دهانی است که هر ساله هزاران نفر از آن رنج می کشند. این بیماری موجب بروز پاکت در بافت های لثه های اطراف دندان ها می شود. با جدا شدن بافت لثه ها از دندان ها، هم دندان ها و هم استخوان هایی که آنها را داخل دهان حمایت می کنند تحت تأثیر قرار می گیرند. اینجاست که جرمگیری و تسطیح سطح ریشه به میان می آید. با همه این تفاسیر، اگر بهداشت دهانی را بهداشت دهانی را به خوبی رعایت کنید، شرایطی کاملاً قابل پیشگیری است.

جرمگیری و تسطیح سطح ریشه چیست؟

فرایند دو مرحله ای، پاکسازی عمقی، تحت عنوان جرمگیری دندان ها و تسطیح سطح ریشه ها می تواند بیشتر از یک جلسه طول بکشد. برای به حداقل رساندن ناراحتی و درد، احتمالاً بی حس کننده موضعی نیاز خواهد بود.

هدف این فرایند جرمگیری کامل و دقیق همه پلاک ها، سموم باکتریایی، و تارتار رسوب گرفته از روی سطوح دندان ها و ریشه های آنها است.

گرچه فرایند تسطح سطح ریشه ها چندان رایج نیست و به اندازه دیگر فرایندهای دندانپزشکی انجام نمی شود، اما طی سال ها توانسته است دندان های هزاران بیمار را نجات دهد.

آیا جرمگیری و تسطیح سطح ریشه یکی هستند؟

این دو فرایند به ظاهر شبیه هستند، اما در حقیقت دو فرایند کاملاً مجزا هستند و عملکردهای متفاوتی را انجام می دهند. آنها بخشی از فرایندی به نام پاکسازی عمقی هستند. تسطیح سطح ریشه زمانی است که سطح ریشه ها صاف و صیقلی می شود. اما جرمگیری عبارت است از زدودن پلاک های دندانی از سطح بالای دندان ها.

گام اول: جرمگیری

جرمگیری دندان ها با ابزارهای دستی، ابزارهای آلتراسونیک، یا هر دو به عمق خط لثه ها نفوذ می کند.

اگر دندانپزشک شما از ابزار جرمگیری آلتراسونیک استفاده کند، لرزش های سونیک پلاک های باکتریال و تارتار (جرم یا رسوب) را از سطح دندان ها و زیر خط لثه ها می زداید. جرمگیری عموماً قبل از تسطیح سطح ریشه انجام می شود تا ابتدا تمام رسوبات تشکیل شده روی دندان ها زدوده شود.

یک ابزار جرمگیر دستی می تواند همین کار را انجام دهد. یا با زدودن ذراتی که ابزار قادر به شل کردن آنها نیست، می تواند مکملی برای ابزار آلتراسونیک باشد.

گام دوم: تسطیح سطح ریشه

تسطیح سطح ریشه عبارت است از نفوذ به عمق بیشتر با جرمگیری با جزئیات بیشتر سطح ریشه دندان ها به منظور صاف وصیقلی کردن قسمت های زبر.

صاف و صیقلی بودن سطح ریشه ها باعث می شود باکتری ها، پلاک، و تارتار نتوانند به راحتی به سطوح زیر خط لثه ها بچسبند. روت پلنینگ احتمال بروز التهابات بافت های لثه ها را کاهش می دهد، و اجازه می دهد لثه ها بهبود پیدا کنند و مجدداً محکم تر از قبل به دندان ها متصل شوند. این فرایند باعث می شود پاکت های پریودنتال کوچک تر شوند و نفوذ پلاک و باکتری ها به داخل آنها دشوارتر شود. وقتی رسوب از این منطقه برداشته می شوند، کمک می کند بافت با سرعت باور نکردنی مجدداً رشد کند.

این دو فرایند برای نتایج بهتر و حذف کامل بیماری لثه عموماً با یکدیگر انجام می شوند.

در صورتی که نیاز باشد از بروز عفونت پیشگیری شود، احتمالاً دندانپزشک دارو را مستقیماً به داخل موضعی که تحت فرایند قرار گرفته است اعمال خواهد کرد.

پس از پاکسازی عمقی، لازم است یک مرتبه دیگر برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.

مراقبت های پس از جرمگیری و تسطیح سطح ریشه

اگر برای شما داروی بی حس کننده موضعی تزریق شده باشد، احتمالاً بعد از بین رفتن اثر آن مجبور خواهید بود از داروهای مسکن و ضد التهاب استفاده کنید. یا دندانپزشک برای شما داروهای مسکن یا دارویی برای پیشگیری از عفونت تجویز خواهد کرد. و دهانشویه ها برای کمک به پیشگیری از بروز عفونت نیز ممکن است تجویز شوند.

داروها و دهانشویه ها می توانند به شما کمک کنند تنها به مدت دو روز درد و به مدت یک هفته حساسیت دندان ها را تجربه کنید. و لثه های شما متورم و تحریک پذیر خواهند بود و ممکن است حتی خونریزی داشته باشند.

برخی افراد در جلسه بعد که به دندانپزشک مراجعه می کنند این خبر خوب را دریافت می کنند که بافت ملتهب لثه های آنها مجدداً محکم و صورتی رنگ شده است. دیگر علائم و نشانه های مثبت عبارتند از توقف خونریزی، و کوچکتر شدن پاکت های اطراف بافت لثه ها.

اگر همه چیز خوب به نظر برسد، هیچ درمان دیگری نیاز نخواهد بود. پس از آن می توانید تنها برای جلسات مراقبت های دوره ای مراجعه کنید.

با این حال، اگر پاکت عمیق تر شده باشد، ممکن است درمان های دیگری نیاز باشند. برخی از شرایط پیشرفته نیاز به جراحی پریودنتال خواهند داشت. گرچه، اغلب، درمان های جرمگیری و تسطیح سطح ریشه از میزان نیاز به جراحی می کاهند.

آیا جرمگیری و تسطیح سطح ریشه درد دارد؟

امروزه دندانپزشکان این فرایندها را به گونه ای انجام می دهند که امنیت و راحتی به حداکثر میزان خود می رسد و برای بیمار هیچ خطری به همراه نخواهد داشت. برخی گزینه های خاص لثه درمانی برای بیماری لثه به شما کمک می کنند مطمئن شوید درمان لثه های شما موفق خواهد بود. اغلب از بی حس کننده های موضعی در این فرایندها استفاده می شود تا راحتی بیشتری فراهم شود. گرچه ممکن است این فرایندها در ابتدا تنها اندکی ناراحتی داشته باشند، اما مزایای دراز مدت آنها برای سلامت دهان و نیز سلامت سیستمیک بدن از ناراحتی جزئی که دارند برتری دارد.

چگونه می توان روند بهبود لثه ها را تسریع بخشید؟

شما بسته یه وخامت بیماری لثه خود، ممکن است به دو تا چهار مرتبه جرمگیری و تسطیح سطح ریشه ها در یک ماه نیاز داشته باشید. اگر وضعیت شما پیشرفت کرده و به بیماری لثه تبدیل شده است، ممکن است دندانپزشک این دو فرایند را قبل از جراحی لثه انجام دهد.

مهم نیست بیماری لثه شما چقدر پیشرفت کرده است، شما با مراقبت های خوب دهان و دندان می توانید روند بهبود لثه ها را تسریع ببخشید.

• با مسواک برقی مسواک بزنید. لرزش های آلتراسونیک مسواک برقی قدرت پاکسازی بیشتری در مقایسه با مسواک های دستی دارند. برای زدودن پلاک ها و ذراتی که موجب تشدید بیماری لثه می شوند، صبح و شب مسواک بزنید.
• نخ دندان بکشید. برای زدودن پلاک ها، نخ دندان کشیدن مهم تر از مسواک زدن است. حداقل یک مرتبه در طول روز مسواک بزنید تا لثه ها برای بهبود تحریک شوند و پلاک ها از قسمت هایی برداشته شوند که امکان دسترسی به آنها با مسواک وجود ندارد.
• سیگار نکشید. سیگار کشیدن یکی از عادات بد دهانی است که توانایی بدن در مبارزه با عفونت ها، مخصوصاً عفونت های دهانی را کاهش می دهد. این اتفاق در بهبود تأخیر بوجود می آورد و می تواند احتمال بروز بیماری لثه را افزایش دهد.
• آنتی بیوتیک استفاده کنید. در برخی موارد، دندانپزشک فیبرهای آنتی بیوتیک را درون پاکت پریودنتال جای می دهد. آنتی بیوتیک هم از بروز عفونت ها پیشگیری می کند و هم روند بهبود را تسریع می بخشد. برای برداشتن فیبر لازم است مدتی بعد به دندانپزشک مراجعه کنید.

آیا جرمگیری و تسطیح سطح ریشه دندان ها خطر دارد؟

جرمگیری و تسطیح سطح ریشه با درمان پاکت های پریودنتال دندان ها موجب کاهش تورم لثه های شما خواهد شد. در عوض می تواند باعث شود بخشی از ریشه های دندان ها بدون پوشش باقی بماند. وقتی این اتفاق رخ می دهد، ممکن است حساسیت به غذاها و نوشیدنی های سرد و داغ وجود داشته باشد. این مشکل با استفاده از ژل های فلورایده که حساسیت را کاهش می دهند قابل درمان است.

جرمگیری و تسطیح سطح ریشه ها روش های اثبات شده برای درمان بیماری پریودنتال هستند که اگر درمان نشده رها شود می تواند منجر به بروز مشکلات سیستمیک جدی برای سلامت شود، از جمله بیماری های قلبی و عروقی و دیابت. این خطرات نگرانی بسیار بزرگتری از ناراحتی های جزئی بوجود می آورند که ممکن است با این فرایندها همراه باشند.

چگونه می توان از بروز بیماری لثه پیشگیری کرد؟

بیماری لثه بدون هیچ علامت هشدار دهنده ای می تواند گسترش پیدا کند. دنبال کردن چکاپ های منظم دندانپزشکی و معاینات پریودنتال ضروری هستند. مراقبت های خوب خانگی برای پیشگیری از بروز و گسترش بیماری لثه حیاتی است. می دانید چه کارهای باید انجام دهید:

• حداقل دو مرتبه در طول روز با یک مسواک نرم و خمیر دندان فلورایده مسواک بزنید.
• با کهنه شدن فرچه های مسواک، آن را تعویض کنید.
• برای پاکسازی بین دندان ها و بریج های دندانی و روکش ها و ایمپلنت های دندانی، هر روز نخ دندان بکشید.
• از دهانشویه های آنتی میکروبیال استفاده کنید.
• رژیم غذایی متعادلی داشته باشید.
• سیگار نکشید! یا مصرف تنباکو را را متوقف کنید. (می دانیم این کار راحت نیست، اما شما می توانید آن را انجام دهید)

این فرایند را پاکسازی عمقی بنامید – یا جرمگیری دندان ها و تسطیح سطح ریشه ها- برای سالم نگهداشتن دندان ها ولثه های شما حیاتی است. و باز هم لبخند با اعتماد به نفس خود را به همه نشان دهید.