درمان خانگی و دندانپزشکی بیماری های لثه

چه نوع داروهایی برای درمان بیماری لثه استفاده می شوند؟

کلر هگزیدین گلوکونات (با نام تجاری Peridex) نوعی دهانشویه ضد عفونی کننده است که می توان آن را طبق دستورالعمل دندانپزشک استفاده کرد زیرا به کاهش باکتری هایی که موجب بیماری لثه می شوند کمک می کند. علاوه بر این، درمان آنتی بیوتیک می تواند با روش های مختلفی ترکیب شود تا به درمان پریودنتیت کمک کند. پس از جرمگیری عمقی و تسطیح سطح ریشه ها، قرص های کوچک (پلیت) یا ژل هایی مانند پریو چیپ که حاوی کلرهگزیدین یا داکسی سایکلین هستند، را می توان در عمق پاکت های لثه قرار داد تا باکتری های مقاوم را از بین ببرند و اندازه پاکت های پریودنتال را کاهش دهند. این شکل دریافت دارو بسیار مؤثر است، زیرا ماده مؤثر آنها به آرامی و طی یک بازه زمانی، حدوداً ۷ روزه آزاد می شود. ممکن است برای کنترل درد در طول درمان و پس از آن، داروهای دیگر مانند زیلوکائین و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیاز باشند.

آیا درمان های خانگی یا طبیعی برای بیماری لثه مؤثر هستند؟

 

شواهد بسیاری مبنی بر تأثیر داروهای OTC (داروهایی که دریافت آنها از داروخانه نیاز به نسخه پزشک ندارد) و درمان های طبیعی زیر برای درمان بیماری لثه وجود دارد:

• چای سبز حاوی آنتی اکسیدان است که التهابات بدن را کاهش می دهد.
• هیدروژن پراکساید زمانی به از بین بردن باکتری ها کمک می کند که به عنوان دهانشویه استفاده شود، یا به عنوان ژلی که داخل یک تری سفارشی قرار گیرد، اما نمی توان آن را قورت داد.
• شستشوی دهان با آب گرم و نمک نیز می تواند به تسکین زخم های بافت های داخل دهان کمک کند.
• جوش شیرین حل شده در آب نیز می تواند برای شستشوی داخل دهان و مسواک زدن دندان ها و حاشیه خط لثه استفاده شود تا به خنثی کردن اسید هایی که موجب آزار بافت های لثه می شوند کمک کند.
• روغن گردانی در دهان (قرقره کردن یا شستشوی دهان با روغن): شواهد اندکی وجود دارند که ثابت می کنند روغن کنجد یا روغن نارگیل می توانند به کاهش باکتری هایی که موجب بیمار لثه می شوند کمک کنند، اما اخیراً با استقبال زیادی مواجه شده اند.

آیا معکوس کردن روند بیماری لثه امکان پذیر است؟

در صورتی که علل بیماری لثه در مراحل اولیه (ژنژیویت) به درستی شناسایی شوند، و بیمار پیگیر بهبود بهداشت دهان خود باشد و درمان های لازم را دریافت نماید، می توان روند بیماری لثه را معکوس کرد. زمانی بهترین پیش بینی صورت می گیرد که درمان در مراحل اولیه ژنژیویت آغاز شود. در این مرحله، برای معکوس کردن روند بیماری لثه، بیمار تنها به یک پاکسازی تخصصی یا جرمگیری، و مسواک زدن و کشیدن نخ دندان نیاز دارد. در صورتی که طی بیماری پریودنتیت، باکتری به استخوان ها منتقل شود، با از دست رفتن پیوند بین لثه ها و تحلیل استخوان، تغییرات غیر قابل بازگشت شروع به پیشرفت خواهند کرد. بنابراین، مهم است که بیماری لثه در مراحل اولیه شناسایی و درمان شود.

آیا بیماری لثه با بیماری های دیگر نیز همراه است؟

تحقیقات زیادی برای پی بردن به ارتباط بین بیماری لثه و دیگر مشکلات سیستمیک سلامتی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، و آلزایمر صورت گرفته است. مقایسه باکتری هایی که موجب تشکیل پلاک روی دندان ها می شوند، با باکتری های دخیل در بیماری قلبی حاکی از این است که بین بیماری لثه و بیماری قلبی رابطه مستقیم وجود دارد، اما محققان نتوانسته اند به علت و معلول این رابطه پی ببرند.

بر اساس آکادمی پریودنتولوژی آمریکا، مطالعات اخیر نشان داده اند که باکتری منشاء بیماری پریودنتال می تواند در پاتولوژی بیماری آلزایمر نقش داشته باشد. اثبات یا رد این نوع ارتباطات دشوار است، بنابراین منصفانه است اگر فرض کنیم داشتن یک زندگی بدون بیماری لثه، تنها منجر به داشتن یک زندگی سالم تر می شود.

شاید سخت باشد ثابت کنیم که مشکلات مربوط به سلامتی مستقیماً موجب بروز بیماری لثه می شوند، اما کاملاً مشخص است که برخی مشکلات خاص سلامتی می توانند موجب بروز بیماری لثه شوند. در صورت وجود هر گونه تغییرات ناگهانی در شرایط پزشکی یک فرد، باید از پزشک یا دندانپزشک خود بپرسد آیا این وضعیت روی سلامت دهان تأثیر می گذارد یا خیر. در صورتی که سلامت عمومی بدن به هر دلیلی کاهش یابد یا تغییر کند، لثه های سالم به سرعت در معرض خطر قرار خواهند گرفت.

 

آیا پیشگیری از بیماری لثه امکان پذیر است؟

پیشگیری از ژنژیویت و پریودنتیت در اکثر موارد کار ساده ای است. با کنترل صحیح تشکیل پلاک، می توان از بروز بیماری لثه پیشگیری نمود. این کارها شامل مسواک زدن، برای زدودن و پاک کردن پلاک های روی سطح بیرونی دندان ها و کشیدن نخ دندان برای خارج کردن ذرات غذا و پلاک از لای دندان ها است. به نظر می رسد مسواک های برقی، تمیز کردن پلاک ها از قسمت هایی از دهان که دسترسی به آنها دشوارتر است را ساده تر می کنند. استفاده از دهانشویه پس از مسواک زدن و کشیدن نخ دندان نیز می تواند به کاهش باکتری هایی که موجب ژنژیویت می شوند کمک کند.

 

علاوه بر این اصول اساسی بهداشت دهان، کارهای دیگری نیز هستند که برای کاهش عواملی که منجر به افزایش بیماری لثه می شوند می توانند کمک کننده باشند. از جمله:

• خواب کافی/ کاهش استرس: سیستم ایمنی بدن در کنترل بیماری ها نقش بسیار مهمی ایفا می کند، و خواب کافی و کاهش استرس نیز به سیستم ایمنی بدن کمک می کنند با بیماری لثه مبارزه کند.
• ترک سیگار: احتمال گسترش بیماری های پریودنتیت و ژنژیویت در افراد سیگاری بیشتر است. پرهیز از تنباکو باید هدف اصلی برای داشتن لثه هایی سالم باشد.
• درمان ارتودنسی یا براکت های ارتودنسی: پاک کردن و زدودن پلاک از کنار دندان های صاف راحت تر از دندان هایی است که فشرده یا کج هستند، یا روی یکدیگر همپوشانی دارند. براکت های ارتودنسی می توانند تفاوت فاحشی در داشتن لثه هایی سالم بوجود بیاورند.
• رژیم غذایی: محدود کردن مصرف مکرر قندها و کربوهیدرات هایی که موجب تشکیل پلاک می شوند، می تواند به کاهش تشکیل پلاک کمک کند. داشتن تغذیه ای متعادل می تواند به سالم نگه داشتن سیستم ایمنی بدن کمک کند تا آماده مبارزه با عفونت باشد.