در این نوشته می خوانید:
“مال اکلوژن” اصطلاحی است که دندانپزشکان و ارتودنتیست ها برای اشاره به مشکلات فک و دندان یا بایت استفاده می کنند. به عبارت دیگر، تعریف مال اکلوژن زمانی است که یک یا چند دندان کج، مانع درست روی هم قرار گرفتن دندان های فک های بالا و پایین در یک وضعیت عادی می شوند.
این می تواند منجر به بروز موارد زیر شود:
- حساس شدن نسبت به ظاهر دندان ها
- مشکل در جویدن و غذا خوردن
- مشکل در حفظ بهداشت خوب دهان و دندان
- فشار اضافی روی دندان ها و عضلات خاص، باعث ایجاد کشش یا شکستگی می شود
خوشبختانه، درمان های مختلفی برای مال اکلوژن و اصلاح دندان های کج وجود دارد که می تواند دندان ها را به حالت سالم تری بچرخانند. در این مقاله، اطلاعاتی در مورد مال اکلوژن پیدا خواهید کرد: معنی آن، انواع مال اکلوژن/ دندان های کج، چرا مردم دندان های کج دارند، و نحوه برطرف کردن کجی دندان ها با بریس، ونیر یا سایر روش های درمانی.
چه عواملی باعث کج شدن دندان ها می شوند؟
مال اکلوژن دندان ها به دلایل مختلفی ممکن است بروز پیدا کند. گاهی اوقات ریشه ژنتیکی دارد، اما رفتارها یا عادات خاصی نیز می تواند باعث بروز مال اکلوژن دندان ها شوند. علل احتمالی کج شدن دندان ها عبارتند از:
- شکاف کام یا شکاف لب
- مشکلات مربوط به رشد فک (مال کلوژن فک)
- دندان های نهفته (از جمله دندان های عقل)
- هایپردنشیاHyperdontia یا هیپودنشیاhypodontia (داشتن دندان های اضافی یا عدم وجود برخی از دندان ها به صورت مادرزادی)
- ژنژیویت (بیماری لثه)
- استفاده طولانی مدت از شیشه شیر در کودکی
- مکیدن انگشت شست یا پستانک بعد از ۴ سالگی
- تانگ تراست
- از دست دادن زود هنگام دندان های شیری
آیا باید نگران کج بودن دندان های شیری باشیم؟
رشد دندان های شیری به صورت کج، همیشه به معنای کج بودن دندان های دائمی در آینده نیست. به همین دلیل، دندان های شیری که به صورت کج رشد می کنند، نباید دلیل فوری برای نگرانی باشند. عوامل مختلفی وجود دارند که می توانند باعث کج شدن دندان های شیری کودک شما شوند، و لزوماً به این معنا نیست که دندان های دائمی کودک شما نیز در وضعیتی کج رشد خواهند کرد.
اگر دندان های دائمی کج رشد کنند چه کاری باید انجام داد؟
اگر دندان های دائمی فرزند شما کج بیرون می آیند، وحشت نکنید؛ زیرا آنها اگر فضایی برای رشد کردن پیدا کنند ممکن است به خوبی خود را صاف کنند. با این حال، ایده خوبی است که فرزند خود را برای معاینات منظم دندانپزشکی ببرید. اگر دندانپزشک فکر کند کودک شما ممکن است برای دندان های کج به بریس نیاز دارد، آنها برای ارزیابی بیشتر شما را به یک ارتودنتیست ارجاع خواهند داد.
افراد بزرگسالی که دندان های کج دارند
بسیاری از افراد بزرگسال زندگی خود را با دندان های کج سپری می کنند و اصلاً به آن فکر هم نمی کنند. مگر در مواردی که آنها واقعاً دندان های کج داشته باشند، آنقدر شدید که روی غذا خوردن یا حرف زدن آنها تأثیر بگذارد، یا به نوعی باعث بروز درد شود، ممکن است هیچ نیاز پزشکی برای رفع آن وجود نداشته باشد.
اما مطمئناً طبیعی است که نسبت به لبخندی با دندان های کج حساس باشید. دندان ها به مرور زمان می توانند کج تر شوند، و برای افراد بزرگسال کاملاً عادی است که به دلایل صرفاً زیبایی، بعداً در طول زندگی دندان های کج خود را اصلاح کنند. افراد بزرگسال می توانند بریس های شفاف یا نامرئی را برای رفع مال اکلوژن دندان های خود انتخاب کنند.
آیا پستانک باعث کج شدن دندان ها می شود؟
اگر یک نوزاد دارید، ممکن است به این موضوع فکر کنید که آیا مکیدن انگشت شست یا پستانک باعث کج شدن دندان ها می شود. بر اساس اعلام انجمن دندانپزشکان آمریکا، مکیدن انگشت شست یک غریزه طبیعی است که نوزادان و کودکان خردسال برای آرام کردن خود انجام می دهند. با این حال، مکیدن طولانی مدت انگشت شست و استفاده از پستانک می تواند باعث کج بیرون آمدن دندان های شیری شود، و بعداً در آینده نیز دندان های دائمی کج رشد خواهند کرد و در نتیجه منجر به بروز شرایطی به نام دندان های پستانکی خواهد شد. اگر فرزند شما بعد از چهار سالگی هنوز در حال مکیدن انگشت یا استفاده از پستانک است، زمان آن رسیده است که آنها را ترک کند.
کلاس های مال اکلوژن ها
ارتودنتیست ها از دسته بندی های زیر برای تعریف مال اکلوژن و جدا کردن آنها در کلاس های مال اکلوژن استفاده می کنند:
- اکلوژن طبیعی: دندان های مولر اول فک بالا و پایین به طور عادی روی یکدیگر قرار می گیرند.
- مال اکلوژن کلاس ۱: دندان های مولر اول فک های بالا و پایین به صورت عادی روی یکدیگر قرار می گیرند، اما سایر دندان ها دارای فشردگی، چرخش یا بی نظمی های دیگر هستند.
- مال اکلوژن کلاس ۲: دندان های مولر اول فک بالا در رابطه با دندان های مولر اول فک پایین خیلی جلو قرار گرفته اند (که منجر به بروز اوربایت شده است).
- مال اکلوژن کلاس ۳: دندان های مولر اول فک بالا در رابطه با دندان های مولر اول فک پایین خیلی عقب قرار گرفته اند (که منجر به بروز آندربایت شده است).
اگر درک آنها کمی دشوار است نگران نشوید. روش های دیگری برای طبقه بندی مال اکلوژن ها و دندان های کج با استفاده از اصطلاحات آشناتر وجود دارد.
اوربایت/ دیپ بایت/ اورجت
اوربایت هنگامی اتفاق می افتد که دندان های جلوی فک بالا با دندان های فک پایین به صورت افقی خیلی رو به پایین (دیپ بایت) یا هنگامی که به صورت عمودی خیلی رو به جلو (اورجت) روی یکدیگر همپوشانی دارند. این یکی از شایع ترین انواع مال اکلوژن است و معمولاً با بریس ها قابل اصلاح است.
آندربایت
در آندربایت، دندان های جلوی فک پایین از دندان های فک بالا جلوتر می زنند. حدود ۵ تا ۱۰ درصد از افراد جامعه آندربایت دارند، و معمولاً اصلاح آن توصیه می شود.
کراس بایت
کراس بایت هنگامی اتفاق می افتد که دندان های فک بالا داخل دندان های فک پایین قرار می گیرند. این ممکن است فقط یک دندان یا یک ردیف کامل از دندان ها در هر نقطه از دهان را تحت تأثیر قرار دهد. در صورت ناهمراستا بودن فک ها، عمل جراحی مال اکلوژن ممکن است لازم باشد.
اپن بایت
در مال اکلوژن اپن بایت، یک شکاف یا فاصله بین دندان های جلوی فک بالا و فک پایین باقی می ماند، در حالی که دندان های عقب هنگام گاز زدن با یکدیگر تماس دارند. این مشکل معمولاً در نتیجه عادت هایی مانند مکیدن انگشت شست و تانگ تراست بوجود می آید.
فشردگی و نامرتبی دندان ها
فشردگی بیش از حد یکی از دلایل شایع کج بودن دندان ها است. اگر فضای کافی داخل فک وجود نداشته باشد تا رویش دندان ها در حالت مناسب اتفاق بیفتد، آنها در نهایت می چرخند یا همپوشانی پیدا می کنند. این می تواند در هر یک یا هر دو فک اتفاق بیفتد، بنابراین ممکن است تنها دندان های فک پایین یا دندان های فک بالای شما کج شوند.
گاهی اوقات لازم است یک یا چند دندان را بکشید تا فضای کافی داخل فک ایجاد شود. برخی از بیماران قبل از دریافت بریس نیاز به استفاده از فضاساز برای دندان ها دارند، تا مطمئن شوند که فضای کافی برای صاف کردن دندان ها نیز وجود دارد.
فاصله بین دندان ها
حتی اگر دندان ها کاملاً مستقیم باشند، ممکن است فواصل قابل توجهی بین آنها وجود داشته باشد. اصطلاح فنی برای شکاف بین دو دندان دیاستم است. این وضعیت عموماً بین دو دندان جلوی فک بالا بوجود می آید.
فواصل بین دندان ها می توانند روی زیبایی لبخند تأثیر بگذارند، و همچنین گیر کردن غذا را آسان تر می کنند.
دندان های کج چگونه اصلاح می شوند؟
متداول ترین درمان برای کجی دندان ها بریس است. آنها در سبک های متعددی وجود دارند، اما همه آنها با جابجایی تدریجی دندان ها به یک موقعیت بهتر کار می کنند.
درمان با بریس ها روی دندان های کج معمولاً ۱۲ تا ۱۸ ماه طول می کشد، اما درمان موارد شدیدتر کجی دندان ها می تواند مدت زمان طولانی تری طول بکشد. ممکن است لازم باشد برخی از دندان ها تراش داده شوند تا باریکتر شوند و در قوس دندانی فضای بیشتر بین دندان ها ایجاد شود تا به درستی در کنار یکدیگر جای بگیرند، درمانی که تحت عنوان کاهش بین دندانی Interproximal reduction یا IPR نیز شناخته می شود.
اگر دندان های شما تنها اندکی کج هستند، یا تنها دندان های جلوی دهان شما هستند که باید صاف شوند، درمان ممکن است سریع تر و ارزان تر باشد. برخی از برندهای خاص، بریس های مخصوص اصلاح کجی دندان های جلو عرضه کرده اند که فقط برای این منظور طراحی شده اند. برندهای دیگر، یک سیستم سیم و براکت غیر سنتی (مثلثی) را برای سرعت بخشیدن به زمان درمان ارائه می دهند.
علاوه بر این، اگر فقط دندان های فک پایین یا فک بالای شما کج هستند، ممکن است تنها در فک بالا یا پایین به بریس ها نیاز داشته باشید.
از طرف دیگر، اگر تنها به دلیل ناهمراستا بودن فک از مال اکلوژن شدید دندان ها رنج می برید، علاوه بر بریس ها برای صاف کردن دندان های کج خود، ممکن است به عمل جراحی نیز نیاز داشته باشید.
نحوه اصلاح دندان های کج بدون بریس ها
اگر به اصلاح دندان های کج بدون بریس ها علاقه مند هستید، ممکن است گزینه درمان با الاینرهای متحرک را در نظر بگیرید. این سبک از بریس ها یکی از محبوب ترین جایگزین ها برای بریس های ثابت برای دندان های کج هستند. با این نوع درمان، دندان های کج می توانند به جای مناسب تری جابجا شوند بدون اینکه واضح باشد باشد که در حال انجام درمان ارتودنسی هستید. بسیاری از بیماران، بویژه افراد بزرگسال، از اینکه می توانند چندین ساعت در روز بریس های خود را از دهان خارج کنند، قدردانی می کنند. اینویزیلاین ها برای دندان های کج می توانند گرانتر از بریس های فلزی سنتی تمام شوند.
آیا نگهدارنده ها می توانند دندان های کج را اصلاح کنند؟
یکی دیگر از راه های ممکن برای صاف کردن دندان های کج بدون بریس ها، نگهدارنده یا ریتینر است. نگهدارنده ها برای دندان های کج همان نیروی بریس ها را ندارند، بنابراین فقط در موارد خفیف می توانند استفاده شوند. برای اجتناب از کج شدن مجدد دندان ها پس از بریس نیز باید از نگهدارنده یا ریتینر استفاده کنید.
در برخی موارد، مانند دندان های عقل کج، ممکن است بریس ها لازم نباشند زیرا ممکن است کشیدن دندان بهترین گزینه باشد.
ونیرها برای دندان های کج در بزرگسالان
ممکن است به این موضوع فکر کنید که آیا ونیرها می توانند دندان های کج را اصلاح کنند و اینکه آیا می توانید با دندان های کج ونیرها را دریافت کنید. ونیرها نوعی راهکار دندانپزشکی زیبایی برای دندان های کج هستند که می توانند در موارد خفیف ناهمراستایی دندان ها برای بهبود ظاهر دندان ها مورد استفاده قرار گیرند. به جای تغییر موقعیت دندان ها، یک دندانپزشک می تواند ونیرها را روی دندان های کج قرار دهد تا آنها صاف تر به نظر برسند.
علاوه بر این، اگر دندان های شما پس از برداشتن بریس ها هنوز کج هستند، ونیرهای پرسلن می توانند نتیجه خوبی برای دندان های کج، بویژه برای دندان های کج جلو داشته باشند.
این پوشش های دندان را می توان مستقیماً با استفاده از مواد کامپوزیت روی دندان ها اعمال کرد، یا می توان با اندازه گیری آنها را از پرسلن ساخت. ونیرهای کامپوزیتی برای دندان های کج ۲۵۰ دلار – ۱۲۰۰ دلار برای هر دندان هزینه دارند، در حالی که ونیرهای پرسلن بین ۵۰۰ دلار – ۲۵۰۰ دلار هزینه دارند.
به خاطر داشته باشید که شما از ونیرها فقط می توانید برای دندان های کج جلوی استفاده کنید، و آنها برای همه موارد مال اکلوژن مناسب نیستند. دندان های اصلی باید کمی تراشیده شوند، به این معنی که اگر آنها مشکلی پیدا کنند، شما نمی توانید به راحتی آنها را حذف کنید. برای اینکه دوباره دندان ها را پوشش دهید، باید دوباره ونیرها یا روکش های جدیدی تهیه کنید.
باندینگ دندان گزینه دیگری برای دندان های کج است. باندینگ دندان شبیه به ونیرها است، اما فرایند آن کمتر پیچیده، و در نتیجه ارزان تر است.
آیا می توان کجی دندان ها را در منزل برطرف کرد؟
شاید شما نیز شنیده یا دیده باشید که برخی افراد راه هایی برای رفع کجی دندان ها در منزل ارائه می دهند. گرچه ممکن است صرفه جویی در هزینه ها جذاب باشد، اما همیشه باید درمان خود را از یک متخصص حرفه ای بخواهید. از گزینه های DIY (خودت انجامش بده) اجتناب کنید.
خلاصه درمان های مال اکلوژن
در جدول زیر، روش های ممکن برای اصلاح دندان های کج، بر اساس نوع مال اکلوژن نشان داده شده است. مناسب ترین روش درمانی برای شما، به تعدادی از عوامل بستگی خواهد داشت، بنابراین توصیه های دندانپزشک خود را دنبال کنید.
| بریس ها (از جمله الاینرهای شفاف) | جراحی (در موارد وخیم) | ونیرها | |
| اوربایت | آری | آری | خیر |
| آندربایت | آری | آری | خیر |
| کراس بایت | آری | آری | خیر |
| اپن بایت | آری | آری (به احتمال زیاد بیشتر برای افراد بزرگسال) | آری |
| فشردگی و بی نظمی | آری | خیر | آری |
| فاصله بین دندان ها | آری | خیر | آری |
نتیجه گیری
خب، اکنون می دانید که چرا دندان ها کج رشد می کنند و چگونه می توان دندان های کج را صاف کرد. هر نوع مال اکلوژنی که داشته باشید، خبر خوب این است که شما مجبور نیستید با دندان های کج و تمام مشکلاتی که با خود به همراه می آورند زندگی کنید.
درمان های مختلفی وجود دارند که با آنها می توانید بایت ، ظاهر دندان ها، یا هر دو را بهبود بخشید. گزینه ها عبارتند از بریس ها، ونیرها و جراحی، که بسته به شدت کجی دندان ها استفاده می شود. دندانپزشک شما قادر خواهد بود در مورد درمانی که مناسب شما است به شما توصیه هایی بکند.
پرسش های متداول در مورد مشکلات ارتودنسی
آیا دندان های کج به مرور زمان بدتر می شوند؟
تحقیقات نشان می دهند که فشردگی دندان ها با افزایش سن، می تواند بدتر شود، درست مانند سایر تغییرات مربوط به سن- چین و چروک پوست و خاکستری رنگ شدن موها. بنابراین ممکن است متوجه شوید که هرچه بزرگتر می شوید دندان های فشرده و نامنظمی دارید، در حالی که در گذشته مشکلی به این بزرگی نبوده است.
یکی از ابزارهایی که ارتودنتیست ها برای اطمینان از اینکه فشردگی و نامنظمی دندان ها در آینده بدتر نخواهد شد، ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی است، که معمولاً بعد از درمان ارتودنسی با بریس ها استفاده می شوند، باید اطمینان حاصل کنند. آنها اغلب ثابت یا دائمی هستند که پشت دندان ها چسبانده می شوند، بنابراین قابل مشاهده نیستند، اما برای نگه داشتن دندان ها در یک راستا عمل می کنند.
درمان ارتودنسی می تواند پیشرفت قابل توجهی در جهت بهبود سلامت دندان های شما باشد. اگر شما یا فرزندتان دندان های فشرده و نامنظم دارید، برای مشاوره به یک ارتودنتیست مراجعه کنید.
با این حال، اگر کودک کوچک بودن فک را از یکی از والدین خود به ارث برده باشدو برزگ بودن دندان ها را از دیگری، و این باعث شده باشد دندان های کودک در یک وضعیت کج رشد کنند، و منجر به فشردگی و بی نظمی بیش از حد دندان ها شده باشد، به احتمال زیاد آنها بعداً به درمان ارتودنسی نیاز خواهند داشت. اگر کودک بین دندان های کودک خود فاصله داشته باشد، معمولاً نشانه خوبی است که در دندان های دائمی خود فشردگی بیش از حد یا بی نظمی و همپوشانی نخواهد داشت.
کودکانی که دندان های کج دارند، متوجه خواهند شد که تمیز کردن دندان های آنها از تمیز کردن دندان های صاف و همراستا دشوارتر است، بنابراین باید توجه ویژه ای به سلامت دهان و دندان های کودک خود داشته باشید.
شما باید به محض رویش نخستین دندان کودک خود، او را نزد دندانپزشک ببرید. این نه تنها به دندانپزشک اجازه می دهد تا رشد دندان های او را کنترل کند؛ بلکه باعث می شود کودک به انجام معاینات دندانپزشکی عادت کند.
آیا الاینرهای شفاف متحرک به خوبی بریس ها عمل می کنند؟
الاینرهای شفاف مانند اینویزلاین جایگزینی برای بریس های فلزی سنتی هستند که شهرت آنها رو به افزایش است. هیچ براکت یا سیمی وجود ندارد و نسبت به بریس های سنتی، در طول دوره درمان به تعمیرات و تنظیمات کمتری نیاز خواهند داشت.
مزایای واضحی که آنها برای بیماران دارند- بویژه برای افراد بزرگسال- دارند این است که آنها متحرک هستند و کمتر جلب توجه می کنند. این مزایا همچنین به این معنا است که تمیز کردن و نگهداری از آنها آسان تر است.
با این حال، ممکن است الاینرها بهترین راهکار برای صاف کردن دندان های همه بیماران ارتودنتیک نباشند. بریس ها برای موقعیت های پیچیده تر، از جمله فشردگی و بی نظمی شدید، دندان های نهفته یا اصلاح روابط بین فکی است فوق العاده هستند.
به طور معمول، هزینه الاینرها و بریس ها قابل مقایسه است. مانند همه تصمیمات مربوط به مراقبت های سلامتی، مهم است که با یک معاینه کامل و مشاوره با ارتودنتیست خود شروع کنید تا هر دو نفر بتوانید به یک طرح درمانی برسید که برای مورد شما معقول تر باشد.