هرچند استفاده از دنچر (پروتز) های پارسیل متحرک می تواند روشی بسیار مقرون به صرفه برای جایگزینی چند دندان از دست رفته باشد، اما قبل از صرف هزینه برای این دندان ها شاید بخواهید بدانید که هر نوع آنها چقدر دوام خواهد داشت. در این مقاله به معرفی برخی از آنها خواهیم پرداخت.

پروتز پارسیل متحرک چیست؟

پروتز پارسیل نوعی دندان مصنوعی است که جایگزین یک یا چند دندان از دست رفته قوس دندانی می شود که هنوز چند دندان طبیعی آن به جا مانده اند.

دوام پروتزهای پارسیل بر اساس نوع مواد آنها

همانطور که انتظار می رود، مواد خاصی که برای ساخت یک ابزار استفاده می شوند تأثیر زیادی روی دوام آن خواهند داشت. به همین دلیل بررسی دوام پروتزهای پارسیل متحرک باید بر اساس موادی باشد که برای ساخت آنها استفاده می شوند. پروتزهای پارسیل متحرک، بر اساس نوع مواد به کار رفت در ساخت آنها عبارتند از:

1. پروتز ترکیبی پلاستیک و فلز
2. پروتز پلاستیک و سیم
3. پروتز تمام پلاستیک

 

پروتزهای ترکیب پلاستیک و فلز

ساختار

این ابزار شامل یک اسکلت تمام فلزی است که روی آن لثه ها و دندان های پلاستیکی قرار دارند که شباهت زیادی به بافت لثه و دندان های طبیعی دارند.

• بخش اسکلت کاملاً داخل قسمت پلاستیکی ابزار قرار گرفته است تا به آن استحکام ببخشد.
• پایه اسکلت به گونه ای طراحی شده است که گیره هایی دارد که اطراف دندان های طبیعی انتخابی گیر می کنند تا به محکم قرار گرفتن ابزار داخل دهان کمک کنند.

به طور کلی، از بین پروتزهای پارسیل، این نوع دندان مصنوعی از همه بیشتر مورد تأیید و استفاده قرار می گیرد.

عواملی که دوام پروتزهای ترکیب پلاستیک و فلز را تحت تأثیر قرار می دهند:

• دوام بخش پلاستیکی روی دوام این ابزار تأثیر خواهد داشت. خوشبختانه، تعمیر یا تعویض این اجزاء پلاستیکی (فلنج ها (حاشیه های برجسته)، زین ها، یا دندان ها) ممکن و بسیار رایج است.
• گیره ها و پروتز با ظرافت خاصی به دور دندان های طبیعی قرار می گیرند و میزان دوام دندان مصنوعی به میزان حفظ این رابطه بستگی دارد.

هر عاملی که در این رابطه اختلال ایجاد کند (از دست رفتن دندان کناری که پروتز به آن گیر داده می شود، پوسیدگی دندان، قرار گرفتن ترمیم جدید روی دندان یا اصلاح آن) می تواند به شکل جدی در نحوه عملکرد پروتز پارسیل اختلال ایجاد کند. بعلاوه، آسیب به گیره یا شکستن مکرر آن را نمی توان به شکل رضایت بخشی تعمیر نمود.

• درست مانند دیگر انواع پروتزهای مصنوعی، قرار گیری پروتز پارسیل روی استخوان فک زیر آن، به تدریج و به مرور زمان تغییر خواهد کرد (هرچند در برخی طرح های خاص، ممکن است این عامل نقش مهمی نداشته باشد). به طور کلی، با انجام آسترکشی مجدد (reline) می توان این تناسب را بهبود بخشید، به شکلی که دوام دندان مصنوعی افزایش خواهد یافت.

پروتز ترکیبی پلاستیک و سیم یا پروتز آکریلیک

ساختار

در این نوع پروتزهای پارسیل، قسمت بدنه ابزار شامل پلاستیکی است که به شکل بافت لثه و دندان ها درآمده است. بسته به هدف استفاده از آن و طرح آن، ممکن است دارای گیره های سیمی باشند که شکل داده شده اند (برخلاف گیره های تمام فلزی) و به دور دندان های انتخابی قرار می گیرند تا کمک کنند به عنوان تکیه گاه عمل کند. به طور کلی، این نوع پروتزهای مصنوعی به اندازه دسته اول مطلوب نیستند و معمولاً تنها به عنوان جایگزین های موقت دسته اول استفاده می شوند.

عواملی که دوام پروتزهای ترکیبی پلاستیک و سیم را تحت تأثیر قرار می دهند:

• در مقایسه با پروتزهای دسته اول، ارتباط دندان و گیره در پروتزهای ترکیب پلاستیک و سیم چندان دقیق نیست (یکی از نقاط ضعف این نوع پروتزها). با این حال، راحتی تنظیم آن باعث شده است نگهداری ابزار در دراز مدت ساده تر باشد (مثلاً زمانی که نیاز است پر شدگی دندان تعویض شود).
• درست مانند دیگر انواع دندان های مصنوعی، دوام پلاستیک به کار رفته در این نوع پروتز، می تواند یکی از عوامل محدود کننده باشد. از آنجا که هیچ پایه فلزی ندارد، می توان گفت پروتزهای دارای پایه فلزی جایگزینی محکم تر هستند.
• عموماً اجزاء پلاستیکی آسیب دیده، گم شده، یا شکسته را می توان به راحتی تعویض کرد، و در صورت لزوم دندان ها و گیره های اضافی را می توان به آن افزود. بعلاوه، پروتزهای آکریلیک را می توان مجدداً صاف و تنظیم کرد. همه این امکانات می توانند کمک کنند ابزار دوام بیشتری داشته باشد.
• باید متذکر شد که به طور کلی، پروتزهای پارسیل آکریلیک بیشتر از پروتزهای دسته اول می توانند به دندان های طبیعی آسیب برسانند، بنابراین در نتیجه از دست رفتن دندان ها طول عمر ابزار نیز کمتر خواهد شد.

پروتزهای تمام پلاستیک یا پروتزهای ساخته شده از آکریلیک منعطف

ساختار

این نوع دندان مصنوعی به طور کامل از پلاستیک خاصی ساخته شده است که حالت ارتجاعی و انعطاف پذیری آن، اجازه می دهد بتوان آن را به شکل گیره درآورد. به طور کلی می توان گفت پروتزهای پارسیل منعطف از نظر زیبایی، و احتمالاً از نظر راحتی استفاده نیز، از دو نوع اول بهتر هستند.

عواملی که دوام پروتزهای تمام پلاستیک را تحت تأثیر قرار می دهند:

• درست مانند دیگر انواع پروتز پارسیل، دوام اجزاء پلاستیکی این نوع پروتز (پایه، گیره ها و دندان ها) روی طول عمر آن تأثیر می گذارند.

صاف کردن مجدد، تعمیر، یا تعویض اجزاء پلاستیکی (در صورت شکستن یا از دست رفت دندان) ممکن است اما احتمالاً انجام آن راحت تر از انجام این کار برای پروتزهای آکریلیک استاندارد است.

• درست مانند پروتزهای پارسیل آکریلیک استاندارد، پروتزهای پارسیل منعطف نیز می توانند به مرور زمان به دندان های مجاور آسیب برسانند.