در این نوشته می خوانید:
- چگونه می توان از بین این دو انتخاب کرد؟
- مقایسه پر شدگی های کامپوزیتی و آمالگام (نقره ای)
- مزایا و معایب پر شدگی های کامپوزیتی در مقایسه با نمونه آمالگام
- معایب آمالگام ها در مقایسه با کامپوزیت ها برای پر کردن دندان ها
- جایگذاری پر شدگی های همرنگ دندان ها بیشتر طول می کشد.
- مقایسه دوام پر شدگی های کامپوزیتی با پر شدگی های همرنگ دندان ها
- نتیجه گیری
از کامپوزیت های دندانی (ترکیب پلاستیکی سفید که برای تکنیک باندینگ دندان استفاده می شود) معمولاً برای پر کردن دندان های عقب دهان استفاده می شود. اما بر اساس ویژگی های فیزیکی آن و دقیق ترین ملزومات تکنیک مورد نیاز برای جایگذاری آن، شاید این پرسش بوجود بیاید که آیا آنها انتخابی بهتر از آمالگام های دندانی هستند یا خیر (فلزی که برای ساخت پر شدگی “نقره” استفاده می شود). بهتر است بگوییم ترمیم های کامپوزیتی می توانند انتخابی بهتر برای برخی از انواع کاربردها باشند.
چگونه می توان از بین این دو انتخاب کرد؟
در نیمه ابتدایی این مطلب به بیان مواردی خواهیم پرداخت که دندانپزشک هنگام تصمیم گیری اینکه کدام گزینه انتخاب درست تری برای دندان های شماست، باید در نظر بگیرد. در اواسط مقاله به مزایا و معایب خاص هر نوع ماده برای پر کردن دندان خواهیم پرداخت. سپس به بیان آمار موفقیت آمیز بودن هر نوع ماده برای پر کردن دندان می پردازیم.
مقایسه پر شدگی های کامپوزیتی و آمالگام (نقره ای)
مسائلی که باید هنگام پر کردن دندان های عقب دهان در نظر گرفت
اندازه پر شدگی
پر شدگی های بزرگ
قبلاً اینگونه بود که ویژگی های استحکام و ساییدگی کامپوزیت های دندانی به وضوح با آمالگام های دندانی برابر نبود، و به همین دلیل بهترین انتخاب برای پر شدگی هایی نبود که به نسبت برای دندان های عقب دهان بزرگ تر بودند.
امروزه، با بهبودهایی که در ترکیب مواد باندینگ بوجود آمده است، این ممکن است دیگر مسئله بزرگی نباشد. برخی مطالعات اخیر گزارش داده اند که تنها تفاوت های جزئی بین عملکرد دو ماده وجود دارد. با این حال، برای شما توضیح خواهیم داد که در چه مواردی میزان شکست پر شدگی های کامپوزیت های دندانی کمتر است و زمانی که ترمیم های نسبتاً بزرگ تر در نظر گرفته می شوند، آمالگام های دندانی گزینه های بهتری هستند.
پر شدگی های کوچک تر
همانطور که ممکن است انتظار داشته باشید، فشارهای فیزیکی که به پر شدگی های نسبتاً کوچک تر وارد می شوند، بویژه آنهایی که در بخش هایی از دهان قرار دارند که فشارهای زیادی ناشی از جویدن به آنها وارد می شود، در مقایسه با موارد بزرگ تر کاهش پیدا می کنند. و به این معنا است که خواه کامپوزیت و خواه آمالگام های دندانی می توانند انتخاب بهتری برای این نوع کاربردها باشند.
قرار گرفتن در معرض فشارهای زیاد
یکی از اصلی ترین دلایلی شکست پر شدگی چسبانده شده شکسته شدن آنها است. و به این معنا است که کامپوزیت های دندانی انتخاب خوبی برای ترمیم هایی نیستند که پیوسته در معرض فشارهای شدید قرار می گیرند. به عنوان مثال، یک پر شدگی آمالگام به احتمال زیاد انتخاب بهتری برای بیمارانی است که عادت دندان قروچه داشته اند. بر اساس گزارشات، شکستن شایع ترین دلیل شکست ترمیم های کامپوزیتی است.
بیمارانی که نرخ پوسیدگی دندان های آنها بالا است.
دندانپزشکان از اصطلاح پوسیدگی مکرر برای اشاره به حفره های دندانی استفاده می کنند که نزدیک پر شدگی های موجود شکل می گیرند و اگر نوعی حفره یا شیار و فرو رفتگی وجود داشته باشد که در آن پلاک های دندانی بتوانند انباشته شوند، مانند شکاف های بسیار ریزی که بین دندان و پر شدگی آن وجود دارند، احتمال بروز آنها وجود دارد.
مقایسه آمالگام و کامپوزیت
- پر شدگی های آمالگام دندانی ماهیتاً سلف سیلینگ (خود پر کننده) هستند. تغییرات با خود فلز و به مرور زمان اتفاق می افتند که به نظر می رسد هر گونه فضای خیلی ریزی که بین آنها و دندان وجود داشته باشد را پر کنند.
- ترمیم های چسبانده شده وقتی کیور می شوند مقداری جزئی آب می روند. به این معنا که اگر کامپوزیت دقیقاً در برابر کامپوزیت های دندانی قرار گرفته باشد، وقتی دندانپزشک آن را تنظیم می کند قطعاً آب رفتگی خواهد داشت ، و احتمالاً منجر به ایجاد شکاف های بسیار ریزی خواهد شد.
- پوسیدگی مکرر دومین علت شایع شکست ترمیم های کامپوزیتی است.
به دلیل وجود این تفاوت ها، پر شدگی های آمالگام دندانی ممکن است گزینه هایی بهتر، یا حداقل قابل پیش بینی تر برای افرادی باشند که نرخ پوسیدگی فعال آنها بالاتر است.
پر شدگی چقدر قابل مشاهده است؟
مقایسه هم رنگ دندان و نقره ای
کامپوزیت های دندانی در سایه رنگ های متعددی وجود دارند در حالی که آمالگام ها تنها نقره ای هستند. هیچ تردیدی وجود ندارد که اکثر بیماران پر شدگی های همرنگ دندان ها را بیشتر ترجیح می دهند. و در موقعیت هایی که هر نوع ترمیم دندانی بتواند کفایت کند، رنگ آن اغلب عامل تعیین کننده است.
به نظر می رسد پر شدگی های نقره ای موجب لک شدن دندان ها شوند.
آمالگام هایی که برای پر کردن دندان استفاده می شوند، علاوه بر آنکه قابل مشاهده تر هستند، به دلایل دیگری موجب نگرانی هایی از نظر زیبایی می شوند.
- رنگ تیره فلز دائماً از درون ساختار دندان که آن را در بر گرفته است قابل مشاهده است.
- این تأثیر ممکن است به مرور زمان و با افزایش سن ترمیم دندانی برجسته تر شود.
در مورد برخی دندان های عقب دهان، ممکن است این نگران کننده نباشد. اما برای دندان های پرمولر فک های بالا و پایین و حتی برخی دندان های مولر فک بالا مطمئناً می تواند مشکل آفرین باشد.
آیا بیمار می خواهد از استفاده آمالگام پرهیز نماید؟
نگرانی به دلیل جیوه موجود در آمالگام
یکی از اجزاء آمالگام های دندانی جیوه است. و طی چند دهه گذشته، به دلیل تأثیرات سوء آن روی سلامت فرد مباحثات زیادی در این رابطه وجود داشته است. در دفاع از آمالگام، می خواهیم توجه شما را به این نکته جلب کنیم که بیش از ۱۵۰ سال است که در دندانپزشکی کاربرد گسترده ای دارد و در این دوره زمانی، به معنای واقعی کلمه میلیاردها دندان با آمالگام پر شده اند. انتظار می رود که اگر تاکنون یک مشکل قابل توجه وجود داشته باشد، تحقیقات زیادی باید وجود داشته باشند که به صورت مستند آن را گزارش دهند، در حالی که بر عکس هیچ مطالعه ای در این زمینه وجود ندارد.
چندین سازمان بهداشت ملی و بین المللی (خدمات بهداشت عمومی ایالات متحده آمریکا، انجمن دندانپزشکی آمریکا، سازمان غذا و دارو، سازمان بهداشت جهانی، و فدراسیون جهانی دندانپزشکی FDI) ابراز داشته اند که تحقیقات گذشته را مرور کرده اند و هیچ گونه نگرانی در مورد سلامتی مشاهده نکرده اند. با این وجود هنوز هم افرادی هستند که تصمیم می گیرند برای پر کردن دندان های آنها از آمالگام استفاده نشود. در این صورت، ماده کامپوزیت می تواند گزینه بهتر و مقرون به صرفه تری برای پر کردن دندان باشد.
حساسیت به فلز
گرچه نادر است، اما ممکن است برخی افراد به فلزهای موجود در آمالگام های دندانی واکنش حساسیتی نشان دهند. بنابراین، در ان صورت، یک ترمیم کامپوزیتی برای دندان ممکن است تنها انتخاب معقول ممکن باشد. در نتایج گزارش شده، کمتر از ۱۰۰ مورد واکنش حساسیتی موضعی همراه با استفاده از آمالگام های دندانی مشاهده شده است.
مزایا و معایب پر شدگی های کامپوزیتی در مقایسه با نمونه آمالگام
مزایای پر شدگی های کامپوزیتی برای دندان های عقب دهان
کاهش حساسیت به دما
از آنجا که آمالگام های دندانی فلز هستند، رسانای خوب دما می باشند. و زمانی که از آن برای پر کردن دندان استفاده می شود (مخصوصاً حفره های نسبتاً بزرگ) اصلاً غیر عادی نیست که که فرد با دندان خود، وقتی در معرض خوراکی ها و نوشیدنی های داغ یا سرد قرار می گیرند، مقداری حساسیت به دما را تجربه کند.
در اکثر موارد، با گذشت چند روز یا چند هفته، این حساسیت از بین خواهد رفت. اما برای برخی افراد تداوم خواهد داشت و آزار دهنده خواهد بود. مخصوصاً در صورت مصرف خوراکی های خیلی سرد (مانند بستنی).
از آنجا که کامپوزیت دندانی از جنس پلاستیک است و بنابراین یک هادی حرارتی نسبتاً ضعیف است، وقتی از آن به عنوان ماده پر کننده استفاده می شود، این مسئله کمتر جای نگرانی دارد.
پر کننده های کامپوزیتی می توانند بلافاصله استفاده شوند.
آمالگام های دندانی که برای پر کردن دندان ها استفاده می شوند وقتی در جای خود قرار می گیرند به چند ساعت گذشت زمان نیاز دارند تا قبل از آنکه برای استفاده آماده باشند سفت شوند. در مقایسه، پر شدگی های کامپوزیتی در طول فرایند جایگذاری کاملاً کیور می شوند. که به این معناست که وقتی فرایند انجام آن کامل شد، دندان و پر شدگی آن برای استفاده آماده هستند.
امکان ترمیم پر شدگی کامپوزیتی وجود دارد.
در صورتی که نقصی در ترمیم های کامپوزیتی دندان مشاهده شود، این امکان وجود دارد که دندانپزشک به جای تعویض کل آن تنها آن را ترمیم نماید. زیرا کامپوزیتی که به تازگی افزوده می شود قادر است هم با دندان و هم با پر شدگی موجود روی دندان پیوند بخورد.
داستان آمالگام های دندانی فرق دارد. یک ترمیم جدید با ترمیم موجود جوش نخواهد خورد. به این معنا که، همیشه بهتر است یک پر شدگی قدیمی را خارج کرد و یک پر شدگی کامل و جدید جایگزین آن شود.
از آنجا که هر بار که پر شدگی تعویض می شود حفره داخل دندان بزرگتر می شود، احتمال ترمیم همیشه یک خصیصه جذاب برای ترمیم های کامپوزیتی است.
پر شدگی های کامپوزیتی سفید هستند.
علاوه بر شرایطی که پر شدگی های نقره به راحتی دیده می شوند، برخی افراد احساس می کنند که رنگ حتی برای دندان های عقب دهان نیز مسئله مهمی است. در این صورت، کامپوزیت های دندانی این مزیت را ارائه می دهند.
به نظر می رسد کامپوزیت های چسبانده شده کوچکتر باشند.
ویژگی چسبنده بودن کامپوزیت های دندانی که برای پر کردن دندان ها استفاده می شوند به دندانپزشک اجازه می دهد فرایندی که تحت عنوان دندانپزشکی “کم تهاجمی” شناخته می شود را انجام دهد.
آماده سازی حفره دندان برای آمالگام های دندانی
با ترمیم های فلزی، تعیین کننده اصلی موفقیت دراز مدت پر شدگی دندان شکل حفره ای سات که قرار است داخل آن قرار بگیرد. این حفره باید به درستی طراحی شود، در غیر اینصورت، ترمیم به احتمال زیاد خیلی زود با شکست مواجه خواهد شد. تأمین این نیازهای طراحی معمولاً به این معنا است که اندازه حفره داخل دندان باید بزرگتر از پوسیدگی موجود باشد.
آماده سازی حفره دندان برای کامپوزیت های دندانی
در مورد پر شدگی های کامپوزیتی، قانون مربوط به شکل ترمیم چندان سخت و اکید نیست. برخی ملاحظات خاص مربوط به طراحی هنوز هم باید دنبال شوند، اما تا حد زیادی می توان ترمیم را در قسمت از دندان قرار داد که مشکل وجود دارد (که تحت عنوان رویکرد با “حداقل مداخله” نامیده می شود.
به این معنا که پر شدگی همرنگ دندان عموماً می تواند کوچکتر باید، احتمالاً خیلی کوچکتر از معادل آمالگام خود است.
تقویت دندان
با یک پر شدگی نقره ای، شکل شکافی که پر می کند آن را در جای خود نگه می دارد. در مقایسه، با کامپوزیت های دندامی، خود پر شدگی در حقیقت با دندان پیوند بوجود می آورد. با اطلاع داشتن از این تفاوت، می توان نتیجه گرفت که جایگذاری ترمیم پیوندی در حقیقت به افزایش استحکام دندان کمک می کند.
به نظر می رسد شواهد زیادی برای این وجود داشته باشد. اگرچه توانایی دندانپزشک در ایجاد واقعی این تأثیر استحکامی تا میزان زیادی ممکن است وابسته به تکنیک باشد و همیشه هم معمول نیست. حتی در مواردی که این استدلال می تواند ترازوها را به نفع انتخاب کامپوزیت دندان به جای آمالگام تغییر دهد، اگر دندان نیاز به سطوح قابل توجه تقویت تاج دندان داشته باشد، احتمالاً بهتر است انتخاب قابل پیش بینی تری داشته باشید.
معایب آمالگام ها در مقایسه با کامپوزیت ها برای پر کردن دندان ها
آمالگام ارزان تر است.
هزینه پر شدگی های نقره معمولاً حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد کمتر از کامپوزیت دندانی معادل آن است. این تفاوت های نسبی ناشی از ۱) هزینه نسبی موادی است که دخیل می باشند، و ۲) مقدار نسبتاً بیشتر زمانی که از دندانپزشک گرفته می شود تا پر شدگی های همرنگ دندان را کار بگذارد.
مقرون به صرفه بودن
از نظر هزینه مادام العمر، تحقیقات حاکی از این هستند که ترمیم های کامپوزیتی ۷/۱ تا ۵/۳ برابر گرانتر از آمالگام های دندانی هستند (هزینه بیشتر، تعویض های مداوم تر). بعلاوه، ترمیم های کامپوزیتی نرخ شکست بالاتری نسبت به آمالگام های دندانی دارند، و بازه زمانی بین هر بار اتفاق افتادن این موضوع روی هزینه کلی آنها تأثیر می گذارد. و می توان انتظار داشت که استفاده از آمالگام های دندانی حداقل مزیت هایی در این رابطه داشته باشد.
نکات احتمالی مربوط به بیمه
اگر شما تحت پوشش طرح بیمه های خدمات دندانپزشکی باشید، باید از دندانپزشک بپرسید تا مطمئن شوید آیا مورد شما شامل طرح بیمه های خدمات درمانی می شود یا خیر. برخی طرح ها کامپوزیت ها را تنها به اندازه معادل هزینه های ترمیم های آمالگام دندانی در بر می گیرند. بیمار باید مابه التفاوت را پرداخت کند.
جایگذاری پر شدگی های همرنگ دندان ها بیشتر طول می کشد.
روند جایگذاری پر شدگی های کامپوزیتی بیشتر از آمالگام های دندانی به تکنیک وابسته است و به همین دلیل انجام آن مدت زمان بیشتری طول می کشد. میزان تفاوت زمانی به چند عامل بستگی خواهد داشت و بر اساس تخمین ها فرایند جایگذاری آمالگام های دندانی نصف نمونه های کامپوزیتی آنها است.
ممکن است برخی مناطق روی دندان ها (مانند زیر خط لثه ها) یا موقعیت هایی داخل دهان وجود داشته باشند که برآورده ساختن این ملزومات برای آنها ضرورتاً غیر ممکن است. در این موارد، یک ترمیم قابل اصلاح از جنس آمالگام دندانی اغلب می تواند قرار داده شود، در حالی که نمونه کامپوزیتی آنها به راحتی نمی تواند.
حساسیت پس از فرایند
افرادی که کامپوزیت های دندانی دارند، گاهی اوقات حساسیت دندانی پس از فرایند جایگذاری آنها را تجربه می کنند. گرچه مشخص نمودن علت دقیق اغلب غیر ممکن است، اما تعداد دفعات بروز آن می تواند به خطای پزشکی مربوط باشد (انتخاب نادرست مواد، عدم پایبندی به اصول دقیق جایگذاری).
به نظر می رسد این مسئله در مورد تکنیک ها و مواد مدرن کمتر یک عامل مهم باشد. گرچه این نوع حساسیت همیشه باید توسط دندانپزشک مورد ارزیابی قرار بگیرد، اما معمولاً به مرور زمان از بین می رود.
پر شدگی های همرنگ دندان ها می توانند تغییر رنگ داشته باشند.
این ماهیت کامپوزیت های دندانی است که به مرور زمان لک شوند. با این حال، اینکه این موضوع چقدر برای دندان های عقب دهان نگران کننده است مورد بحث و گفتگو است.
به احتمال زیاد پر شدگی های آمالگام با دوام تر از کامپوزیت های دندانی هستند.
بخش زیر را مطالعه کنید.
مقایسه دوام پر شدگی های کامپوزیتی با پر شدگی های همرنگ دندان ها
هر نوع چقدر دوام دارد؟
مطالعات زیادی انجام شده اند که به بررسی دوام نسبی انواع مختلف پر شدگی های مختلف دندانی که روی دندان های عقب دهان قرار می گیرند می پردازند.
در تحقیقی که به بررسی بیش از ۱۰۰ کامپوزیت دندانی و ۷۰۰ آمالگام دندانی پرداخته بود، مشخص شد که میانگین طول عمر آمالگام های دندانی ۸/۱۲ سال و کامپوزیت ها ۸/۷ سال است. البته این ارقام در مطالعات مختلف متفاوت است. البته نرخ شکست کامپوزیت هایی که در عقب دهان استفاده می شوند بالاتر از نمونه های فلزی آنها است.
در مقایسه با مطالعات قبلی، تحقیقات جدید به بررسی طول عمر ترمیم های کامپوزیتی برای دندان های عقب دهان پرداخته بودند و تأکید بیشتری روی این موضوع داشتند:
- انتخاب مورد: یک ترمیم کامپوزیتی باید بنا به مورد درست انتخاب شود (پر شدگی های کوچکتر در مقایسه با پر شدگی های کوچکتر، فشار بیشتر ناشی از جویدن و فشار کمتر از ناشی از جویدن)
- اصول استفاده شده: آیا دندانپزشک ترمیم دندانی را با استفاده از استانداردها و تکنیک های قابل قبول قرار می دهد؟ (جایگذاری ترمیم های کامپوزیتی وابسته به تکنیک است.)
- انواع ترمیم های دندانی: چگونه موفقیت ترمیم های دندانی با نوع خاصی از مواد دندانپزشکی که استفاده می شود ارتباط دارد؟)
مخصوصاً اگر نوع کامپوزیت دندانی و موادی که برای چسباندن آن استفاده می شود عامل کلیدی در تعیین موفقیت ترمیم های دندانی باشد (که به احتمال زیاد)، فرد می تواند به طور معقول استدلال کند که در سال های پیش رو، طول عمر پر شدگی های کامپوزیتی تنها بهبود پیدا کرده است.
نتیجه گیری
ما اشاره می کنیم که موضوع طول عمر ترمیم های دندانی ضرورتاً همیشه از این نظر مطرح می شود که آیا عمر کامپوزیت های دندانی بیشتر از آمالگام های دندانی بیشتر است؟ (نه بر عکس)
آمالگام استانداردی است که مواد جدید نسبت به آن سنجیده می شوند.
مشکلی که در ارزیابی پر شدگی های کامپوزیتی وجود دارد این است که مواد و اصول جایگذاری آنها پیوسته در حال تغییر هستند.