پوکی استخوان و سلامت دهان و دندان

محققان دریافته اند که تصاویر رادیو گرافی دندان با اشعه ایکس در شناسایی بیماران مبتلا به پوکی استخوان، در مقایسه بیمارانی که تراکم استخوان طبیعی دارند، می توانند بیشتر کمک کننده باشند. از آنجا که بسیاری افراد بیشتر از آنکه به پزشک عمومی مراجعه کنند به دندانپزشک مراجعه می کنند، دندانپزشک می تواند به تشخیص تراکم اندک استخوان بیمار کمک زیادی کند. تراکم اندک استخوان می تواند حاکی از پوکی استخوان باشد. هر چه سن فرد افزایش می یابد، احتمال خطر پوکی استخوان نیز افزایش می یابد.

پوکی استخوان چیست؟

استئوپروسیس Osteoporosis یا پوکی استخوان شرایط پزشکی است که در آن از تراکم استخوان کاسته می شود. این مشکل می تواند موجب ترد و شکننده شدن استخوان ها شود و به راحتی آنها را در معرض خطر شکستن قرار دهد. استئوپروسیس به معنای “استخوان پر منفذ” است. اگر تابحال استخوان گاو یا گوسفند را دیده باشید متوجه تراکم آنها شده اید. ممکن است متوجه شده باشید آنها چندان منسجم و فشرده نیستند. در واقع، دارای یک دسته سوراخ های ریز هستند که به یکدیگر متصل می شوند و موجب تقویت یکدیگر و ایجاد اتصال بین آنها می شود. استخوان سالم انسان نیز شبیه این نوع استخوان ها است. پوکی استخوان موجب کاهش تراکم استخوان و بزرگ تر شدن سوراخ های بسیار ریز داخل آن می شود. به مرور زمان، این مشکل موجب تضعیف استخوان ها خواهد شد، در نتیجه احتمال بروز آسیب نیز افزایش خواهد یافت.

علل پوکی استخوان

بدن ما دائماً در حال جذب و باز سازی بافت های استخوان است. پوکی استخوان زمانی بروز می یابد که این دو فرایند تعادل نداشته باشند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی استخوان جدید تولید نمی کند یا میزان زیادی استخوان جذب می کند، یا اینکه می تواند نتیجه هر دو فرایند باشد.

آیا پوکی استخوان روی سلامت دهان تأثیر می گذارد؟

بله. سال ها به اشتباه تصور می شد پوکی استخوان بیماری است که تنها تأثیر اندکی روی زنان مسن خواهد داشت. مطمئناً زنانی که در دوره پس از یائسگی به سر می برند بیشتر در معرض بیماری هستند، با این حال زنان و مردان در تمام سنین ممکن است قربانی تحلیل استخوان و کاهش تراکم آن شوند.

هرچند پوکی استخوان شرایطی است که لگن، مهره های ستون فقرات و مچ ها را بیشتر تحت تأثیر قرار می دهد اما می تواند روی هر نوع استخوانی، از جمله استخوان فک تأثیر منفی داشته باشد. از آنجا که استخوان فک محلی است که دندان ها را در خود جای داده است، پوکی استخوان می تواند موجب بروز مشکلات دهان و دندان شود. پوکی استخوان می تواند باعث شود استخوان فک تراکم خود را از دست دهد، در نتیجه خطر شکسته شدن و از دست رفتن دائم دندان افزایش خواهد یافت. بعلاوه، کاهش تراکم استخوان می تواند موجب بروز مشکلاتی برای تناسب دندان های مصنوعی با تیغه استخوان آلوئولار، یا حتی دشواری برخی درمان های دیگر خواهد شد.

آیا پوکی استخوان می تواند موجب بروز بیماری لثه شود؟

پوکی استخوان روی تراکم استخوان تأثیر می گذارد که موجب کاهش استحکام آن و منجر به شکستن آن خواهد شد. پریودونتیت (بیماری لثه) عفونتی مزمن است که روی لثه ها و استخوان هایی که دندان ها را در بر می گیرند تأثیر می گذارد. تحقیقات هنوز این موضوع را اثبات نکرده اند که آیا پوکی استخوان می تواند موجب پریودونتیت شود یا خیر. اما، کاهش سطح تراکم استخوان باعث می شود استخوان فک و لثه ها بیشتر مستعد باکتری پریودنتال (پیرامون دندان)، افزایش خطر پریودونتیت، و در نتیجه، از دست رفتن دندان شوند.

این بیماری پوکی استخوان است یا بیماری لثه؟

علائم دهانی تراکم اندک استخوان، شبیه علائم بیماری لثه هستند. این علائم عبارتند از:

• لقی دندان ها
• تحلیل لثه ها
• عدم تناسب دندان های مصنوعی با استخوان فک و شل بودن آنها

در صورتی که هر یک از این علائم را تجربه کردید به دندانپزشک خود مراجعه کنید. این علائم به شناسایی علت مشکل و تعیین درمان کمک خواهند کرد.

آیا پوکی استخوان دارید؟ آن را با دندانپزشک خود در میان بگذارید.

در صورتی که تحت درمان پوکی استخوان قرار دارید، تمام داروهایی که برای درمان آن مصرف می کنید را با دندانپزشک خود در میان بگذارید. نوع دارویی که مصرف می کنید می تواند روی تصمیمات دندانپزشک برای درمان شما تأثیر بگذارند.

چگونه می توان از بیماری لثه پیشگیری نمود؟

پیشگیری از بیماری لثه با رعایت بهداشت دهان و دندان ها آغاز می شود:

• دو مرتبه در روز، به مدت دو دقیقه مسواک بزنید.
• حداقل روزی یک مرتبه نخ دندان بکشید.
• به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.

هر روز مسواک زدن و کشیدن نخ دندان، برای حفظ سلامت دهان و دندان ها ضروری است. شما این موضوع را می دانید اما در اینجا به بیان نکاتی خواهیم پرداخت که ممکن است آگاهی چندانی از آنها نداشته باشید. مراجعات منظم به دندانپزشک، به منظور پیشگیری از بروز بیماری بسیار کمک کننده خواهد بود، و حتی می تواند روند بیماری لثه را متوقف و معکوس سازد.

پیشگیری از پوکی استخوان

برخی علل می توانند احتمال پوکی استخوان را افزایش دهند، که برخی از آنها مانند سبک زندگی قابل پیشگیری هستند. اما برخی از آنها، مانند سوابق خانوادگی پوکی استخوان، را نمی توان کنترل کرد. با این حال، چنین به نظر می رسد که داشتن سبک زندگی سالم می تواند رمز افزایش سن سالم باشد. در اینجا به بیان نکاتی خواهیم پرداخت که به حفظ سلامت بدن کمک خواهند کرد:

• تغذیه ای سالم، متعادل و غنی از کلسیم و ویتامین D داشته باشید.
• به طور منظم ورزش کنید، تا استخوان های خود را سالم نگه دارید. قدم بزنید، جنب و جوش داشته باشید، برقصید و وزن کم کنید.
• سیگار نکشید و از نوشیدنی های الکلی بپرهیزید.