کاربرد لیزر در دندانپزشکی

لیزر دندانپزشکی چیست؟

با استفاده از لیزر در دندانپزشکی، بسیاری از مشکلات دندانی را می توان به راحتی درمان نمود. این فناوری از دهه ۱۹۸۰ تاکنون، در زمینه درمان های بالینی بافت های داخل دهان مورد استفاده قرار گرفته است. برای یک دسته از فرایندهای دندانی شامل بافت های سخت و نرم، فناوری لیزر در مقایسه با دریل ها و دیگر ابزارهای غیر لیزری، قادر است گزینه های درمانی راحت تری فراهم آورد.

لیزر “LASER” مخفف “light amplification by the stimulated emission of radiation” و معادل ” تقویت نور بوسیله انتشار تحریک شده تابش” است. این ابزار قادر است انرژی نور را در قالب پرتوهای بسیار باریک و متمرکز از خود ساتع کند. با برخورد این نور لیزر با بافت، بافت از خود واکنش نشان می دهد، اجازه می دهد بافت برداشته شود یا شکل بگیرد.

لیزر در دندانپزشکی برای فرایندهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد، از جمله:

• درمان حساسیت زیاد دندان
• درمان پوسیدگی دندان
• درمان بیماری لثه
• سفید کردن دندان

لیزر می تواند به مؤثرتر، به صرفه تر، و راحت تر شدن درمان های دندانی کمک کند. وزارت غذا و دارو لیزر دندانپزشکی را به عنوان یکی از گزینه های درمان برای چندین مشکل دندانی تأیید کرده است.

درمان دندانپزشکی با کمک لیزر چگونه انجام می شوند؟

دو نوع فرایند اصلی دندانپزشکی که با کمک لیزر انجام می شوند فرایندهای بافت نرم و بافت سخت هستند. منظور از بافت سخت دندان ها، و منظور از بافت نرم لثه ها است.

فرایندهایی که به طور معمول روی بافت سخت انجام می شوند عبارتند از:

• تعیین محل حفره های دندانی. لیزر با پیدا کردن علائم پوسیدگی های دندان ها قادر است حفره های دندان را در مراحل اولیه شناسایی نماید.

  

• آماده سازی دندان ها و پر کردن آنها. اغلب برای استفاده از لیزر در درمان دندانپزشکی، نیازی به استفاده از بی حسی موضعی و دریل های سنتی نیست. لیزر قادر است باکتری های موجود در حفره های دندان را از بین ببرد، که در دراز مدت می تواند به سلامت دندان ها کمک کند.
• درمان حساسیت دندان ها. دندان هایی که به سرما و گرما حساس هستند را می توان با کمک لیزر درمان نمود. این کار از طریق مسدود کردن توبول های موجود در ریشه های دندان انجام می شود.

 

لیزر و درمان های بافت نرم دهان و دندان:

• درمان لبخند لثه ای. از لیزرها برای تغییر شکل بافت لثه ها در “لبخند لثه ای” استفاده می شود، که در آن حجم اضافی لثه روی دندان ها برداشته می شود.
• افزایش طول تاج دندان. طی این فرایند، شکل لثه ها و استخوان ها به طور همزمان تغییر داده می شود تا دندان به ساختار سالم تری برسد، که کمک می کند راحت تر بتوان ترمیم روی دندان را قرار داد.

• 

• درمان اتصال فرنولوم (فرنوم) زبان. در بیمارانی که زیر زبان خود فرنولوم (بافت زیر قسمت جلوی زبان که آن را به کف دهان متصل می کند) ظریف، یا چسبندگی زیر زبان دارند، می توان جراحی فرنکتومی را با کمک لیزر انجام داد. برای نوزادانی که وجود فرنولوم موجب ایجاد گره زبانی در آنها شده است و در مکیدن شیر از سینه مادر مشکل دارند، یا کودکانی که این چسبندگی موجب ایجاد مشکل در گفتار آنها شده است، این درمان می تواند کمک کننده باشد.
• برداشت بافت های اضافی. بدون درد یا به جا گذاشتن بخیه، لیزر قادر به برداشتن لایه های بافت نرم از روی لثه هایی است که پروتز های مصنوعی به خوبی روی آنها قرار نمی گیرند.

دیگر فرایندهایی که با کمک لیزر انجام می شوند عبارتند از:

• مشاهده بافت ها. توموگرافی OCT به پزشک اجازه می دهد بدون هیچ خطری داخل دندان یا بافت لثه را مشاهده نماید.
• برداشت تومورهای خطرناک. تومورهای موجود در کام (سقف دهان)، لثه ها، اطراف لب ها و گونه ها را می توان با کمک لیزر، طی فرایندی بدون درد و بخیه برداشت.
• درمان اختلال آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب. در صورتی که آپنه خواب ناشی از رشد زیاد بافت در حلق باشد، با کمک لیزر می توان در داخل حلق تغییر شکل ایجاد نمود و مشکلات تنفسی را کاهش داد.
• درمان اختلال مفصل فکی- گیجگاهی TMJ. لیزر قادر است درد و التهاب مفاصل را کاهش دهد.
• بازسازی اعصاب. لیزر می تواند به بازسازی عروق خونی و اعصاب آسیب دیده و زخم ها کمک کند.
• درمان تبخال. لیزر می تواند دوره بهبود و نیز درد ناشی از تبخال را کاهش دهد.
• سفید کردن دندان ها. لیزر در طول فرایند سفید کردن دندان می تواند سرعت بلیچینگ را بالا ببرد.

اینگونه درمان ها با کمک لیزر می توانند هزینه های مختلفی داشته باشند، که بسته به فرایندی که انجام می شود و نیز تجهیزات لیزر مورد استفاده، می توانند متفاوت باشند. در مقایسه با درمان های غیر لیزری، ممکن است ارزان تر باشند، زیرا درمان با کمک لیزر در تعداد جلسات کمتری انجام می شود. به همین دلیل، هزینه ای که می کنید، احتمالاً به اندازه هزینه ای است که طی فرایندهای با استفاده از دریل دندانپزشکی و دیگر ابزارها می پردازید.

فواید استفاده از لیزر دندانپزشکی نسبت به دیگر ابزارها

• با استفاده از لیزر در درمان بافت نرم، نیاز به بخیه تا حد قابل توجهی کاهش یافته است.
• در درمان بافت نرم، خونریزی به حداقل میزان خود می رسد زیرا لیزر موجب ایجاد لخته های خون می شود.
• برای انجام چند فرایند دندانپزشکی با کمک لیزر، نیازی به استفاده از بی حس کننده ها نیست.
• از آنجا که لیزر قادر به استریل کردن موضع است، احتمال عفونت های باکتریایی به حداقل میزان ممکن خواهد رسید.
• سرعت بهبود زخم ها افزایش پیدا خواهد کرد و امکان بازسازی بافت ها نیز وجود دارد.
• طی انجام فرایندهای مختلف، آسیب کمتری به بافت های اطراف وارد خواهد شد.

لیزرهای بافت نرم از طریق آب و هموگلوبین جذب خواهند شد. هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول های قرمز خون یافت می شود. این نوع لیزرها برای درمان پریودنتیت، از بین بردن باکتری ها، و فعال سازی رشد مجدد بافت ها، استفاده می شود. لیزر بافت نرم با نفوذ در بافت می تواند انتهای پایانه های عصبی و عروق خونی را مسدود کند. به این دلایل، بسیاری از بیماران پس از درمان با کمک لیزر معمولاً هیچ دردی احساس نخواهند کرد و روند بهبود بافت های آنها با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت.

نقاط ضعف لیزر در دندانپزشکی

• در دندان هایی که قبلاً با موادی مانند فلز آمالگام پر شده اند نمی توان از لیزر استفاده کرد.
• گاهی اوقات، لیزر بافت سخت می تواند به پالپ دندان آسیب برساند.
• برخی فرایندهای دندانپزشکی با کمک لیزر، باز هم نیاز به بی حسی موضعی دارند.
• هنوز هم برای تکمیل برخی فرایندهای پر کردن دندان مانند شکل دهی حفره، تنظیم بایت و پولیش پر شدگی دندان، به استفاده از دریل دندانپزشکی نیاز است.
• بسته به وجود بافت های پیرامونی از قبل، یا اجزایی از قیبل دندان یا لثه، برخی فرایندها را نمی توان با کمک لیزر انجام داد.
• خطر آسیب به لثه نیز وجود دارد.