چرا دندان عقل را باید کشید؟

دندان عقل چیست؟

دندان عقل به سومین دندان آسیاب بزرگ که در عقب دهان بیرون میزند، گفته می‌شود. بیشتر در حدود ۲۰ سالگی افراد چهار دندان عقل درمی‌آورند. با این حال در بسیاری از شرایط به دلایل متعدد از جمله دندان درد و عفونت دندان عقل، دندانپزشک کشیدن آن را توصیه می‌کند. بسیاری از افراد می‌پرسند چرا دندان عقل باید کشیده شود؟ در اینجا دلایل کشیدن دندان عقل به اختصار توضیح داده می‌شود.

دلایل کشیدن دندان عقل

• درمان پیشگیرانه

تصور نکنید اگر دندان عقلتان درد نمی‌کند، هیچ مشکلی بوجود نمی‌آید و نیازی به کشیدن آن وجود ندارد. در بسیاری از شرایط علی‌رغم عدم مشاهده مشکل ظاهری، دندان‌پزشک متوجه می‌شود دندان عقل در مسیر رشد خود گیر کرده و نهفته شده یا خواهد شد.

نهفتگی دندان به این معنی است که دندان نمی‌تواند به طور کامل از لثه بیرون بزند. در چنین شرایطی ممکن است دندان در استخوان فک و یا در داخل بافت نرم گیر کرده باشد. علت نهفتگی دندان می‌تواند کمبود فضای قوس دندانی یا کج شدن دندان‌های دیگر و مسدود کردن مسیر دندان باشد. در صورتی که دندان نهفته تلاش کند از لثه بیرون بزند ممکن است به دندان‌های مجاور آسیب رساند. به همین علت برخی از دندانپزشکان در برخی شرایط دندانهای عقل را علیرغم سالم بودن آنها، می‌کشند تا مشکلی در آینده ایجاد نکند..

با افزایش سن، استخوان‌های فک سخت‌تر شده و کشیدن دندان عقل دشوارتر می‌گردد. در صورتی که در زمان مناسب دندانهای عقل را نکشید، ممکن است بعدا برای این کار نیاز به جراحی ساده داشته باشید و عوارضی از جمله خونریزی زیاد و شکستگی دندان را تجربه نمایید. دندان‌پزشک براساس عکس پرتو ایکس و معاینه کامل وضعیت دندان‌های مجاور و دندان‌های مقابل، مشخص می‌کند آیا ضرورتی برای کشیدن دندان عقل برای پیشگیری از مشکلات آتی وجود دارد یا خیر.

• عفونت لثه

دندانهای عقل در صورتی ‌که نیمه نهفته یا نهفته بمانند، ممکن است باعث عفونت لثه شوند. علت این است که در صورتی که دندان به صورت نیمه از لثه بیرون بزند یا در زیر لثه گیر کند و لثه متورم شود، ذرات غذا در بین لثه و دندان گیر میکنند. ذرات غذایی گیر کرده، منبع غذای خوبی برای باکتری‌ها فراهم می‌نماید. بنابراین باکتری‌ها به سرعت رشد و گسترش پیدا می‌کند. از آنجایی‌ که مسواک به این بخش از دهان دسترسی خوبی ندارد، نمی‌تواند این ناحیه را تمیز کند. بنابراین رشد باکتری‌ها و فعالیت آنها باعث تحریک لثه و عفونت آن می‌شود. به خصوص در صورتی که تنها بخشی از دندان بیرون زده باشد (نبمه نهفته) احتمال این اتفاق بسیار بیشتر می‌شود.

به همین علت در بسیاری از موارد دندان طبیعی نیمه نهفته، باعث مشکلاتی مانند عفونت، کیست یا تومور بافت لثه و استخوان فک می‌شود. این مشکلات، جدی بوده و نمی‌توان از آنها چشم ‌پوشی نمود. همچنین وجود دندان نیمه نهفته باعث می‌شود شیارهای عمیقی در پیرامون دندان شکل بگیرد که این امر نفوذ باکتری‌ها و فعالیت آنها را بیشتر می‌کند. به همین علت ممکن است دندان‌پزشک توصیه کند دندان عقل کشیده شود. با این حال در صورتی که فضای کافی در قوس دندانی وجود داشته باشد ممکن است به کمک وسیله ‌های ارتودنسی به بیرون زدن کامل دندان و صاف و همراستا کردن آن کمک کرد.

• آسیب دیدن دندان‌های مجاور

از آنجایی ‌که دسترسی مسواک به اطراف دندان عقل سخت بود و در صورتی که دندان عقل کج یا نیمه نهفته باشد تمیز کردن آن دشوارتر خواهد شد، ذرات غذا و باکتری‌هایی که با تغذیه از آنها در این ناحیه فعالیت می‌کنند و گسترش می‌یابند، باعث تشکیل پلاک، جرم و رسوب و در نهایت پوسیدگی دندان می‌شوند. این وضعیت می‌تواند به پوسیدگی دندان مجاور دندان عقل نیز منجر شود. از طرف دیگر پوسیدگی در ریشه دندان ممکن است اتفاق بیفتد. در چنین شرایطی ریشه دندان‌های مجاور نیز ممکن است آسیب ببینند.

یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است ایجاد شود، در صورت کمبود فضا در قوس دندانی ممکن است دندان عقل در تلاش برای بیرون زدن، دندان‌های مجاور را کج کرده و یا به ریشه آنها فشار وارد کرده و باعث تحلیل رفتن آنها شود. این وضعیت ممکن است آسیب دائمی به دندان‌های مجاور وارد کرده و ممکن است برای برطرف کردن آن ناگزیر به جراحی ریشه دندان یا کشیدن دندان باشید. در چنین شرایطی پیش از بروز این مشکلات کشیدن دندان عقل ممکن است توصیه شود.

• تأثیر بر عملکرد فک و جویدن

گاهی اوقات موقعیت دندان عقل به گونه ‌ای است که باعث تحت فشار قرار گرفتن بافت‌های نرم دهان می‌شود. ممکن است متوجه شوید دائماً گونه خود را گاز می‌گیرید یا بافت نرم دهانتان زخم می‌شود. گاهی اوقات این مشکل را ممکن است به صورت تورم و درد لثه در عقب دهان به خصوص هنگام جویدن غذا تجربه کنید. همه این‌ها ممکن است به علت جایگاه نامناسب دندان عقل و تأثیر آن بر عملکرد جویدن اتفاق بیفتد.

• عدم تماس دندان عقل با دندان فک مقابل

در صورتی ‌که دندان عقل در راستای مناسبی بیرون نزده باشد، ممکن است در تماس با سطح دندان مقابل قرار نگیرد. بنابراین نمی‌تواند عملکرد له کردن و جویدن را انجام دهد و از نظر عملکردی بی ‌استفاده خواهد شد. با این حال گاهی اوقات وجود این دندان علی‌رغم بی‌ استفاده بودن، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند بنابراین ممکن است نیاز به کشیدن آن وجود نداشته باشد.

• آسیب دیدن فکها

کیست‌هایی که در اطراف دندانهای عقل نیمه نهفته یا نهفته تشکیل می‌شوند در صورتی که به موقع درمان نشوند باعث تحلیل رفتن استخوان فک و آسیب دیدن عصب ها می‌شوند.

• مشکلات سینوس

مشکلات دندان عقل فک بالا می‌تواند منجر به درد، فشار و گرفتگی سینوس شود.

در چه شرایطی کشیدن دندان عقل توصیه نمی‌شود؟

در صورتی که دندانهای عقل کاملاً سالم باشند، کاملا بیرون زده باشند و موقعیت درست و مناسبی داشته باشند، دلیلی ندارد برداشته شوند بلکه بهتر است دندانهای عقل همانند دندان‌های دیگر حفظ شوند.