ترک خوردن و شکستن دندان

شکستگی دندان

شکستگی دندان به ترک یا شکاف دندان گفته می شود که در پوسته سخت دندان ایجاد می شود. بیرونی ترین لایه دندان، مینای دندان نامیده می شود. این لایه سخت از پالپ که داخل دندان واقع شده و نرم است، محافظت می کند. پالپ مملو از عروق خونی و اعصاب است. بسته به نوع شکستگی، ممکن است دندان مشکل چندانی بوجود نیاورد یا تنها درد اندکی در آن احساس شود.

انواع شکستگی دندان عبارتند از:

• خطوط ریز یا ترکچه- ترک های ریز که هیچ دردی ایجاد نمی کنند و هیچ درمانی نیاز نخواهند داشت.

• کاسپ شکسته- ایجاد شکاف در سطح جونده دندان

 

• دندان ترک خورده- دندان از سطح جونده تا ریشه ترک می خورد

 

• دو نیم شدن دندان- ترک دندان تا انتهای ریشه آن ادامه می یابد، بخشی از دندان جدا می شود.

 

• شکست عمودی ریشه- ترک های دندان از قسمت ریشه آغاز می شوند و به سمت سطح جونده بالا می آیند.

 

علل شکستن یا ترک دندان

جویدن غذاهای سفت یا گاز زدن تصادفی به اشیاء سفت می توانند منجر به ترک خوردن دندان شوند. علاوه بر این، با وارد شدن ضربه به صورت، ممکن است دندان شکسته شود. این اتفاقات معمولاً در تصادفات با اتومبیل یا طی حوادث ورزشی اتفاق می افتند.

عوامل خطر زا

شکست دندان بیشتر در افراد بزرگسال اتفاق می افتد زیرا به مرور زمان، با افزایش سن، دندان ها ساییده و ضعیف می شوند. عوامل دیگر که می توانند احتمال شکستگی دندان را افزایش دهند عبارتند از:

• دندان هایی که از قبل پوسیده و آسیب دیده هستند.
• دندان هایی که با یک آلیاژ نقره ترمیم شده اند.
• جویدن خوراکی های سفت مانند آبنبات یا یخ.
• انجام ورزش های پر برخورد مانند هاکی و فوتبال.
• دندان هایی که طی مدتی کوتاه در معرض دماهای خیلی بالا یا پایین قرار می گیرند.
• دندان قروچه و فشردن فک ها روی یکدیگر.

علائم شکستگی و ترک دندان

همه ترک خوردگی ها دارای علامت و نشانه نیستند. به عنوان مثال، خطوط ریز به ندرت مشکل ایجاد می کنند. دیگر ترک های دندان ممکن است پالپ حساس دندان را در معرض مایعات، ذرات غذا، و باکتری های داخل دهان قرار دهند. این اتفاق می تواند منجر به حساسیت یا عفونت پالپ دندان شود در نتیجه باعث شود:

• حین جویدن درد ایجاد شود.
• فرد مجبور شود برای اجتناب از درد و ناراحتی تنها در یک سمت دهان غذا بجود.
• با بستن بایت درد شدیدی بوجود بیاید.
• با خوردن غذاهای سرد یا گرم درد ایجاد شود.
• گاهگاهی درد بوجود بیاید.

ممکن است به ترک های عمودی ریشه دندان توجه نشود تا اینکه عفونت استخوان یا لثه پیشرفت کند.

تشخیص شکستگی دندان

ترک دندان ممکن است با چشم غیر مصلح قابل مشاهده نباشد. دندانپزشک از شما راجع به علائم و نشانه ها خواهد پرسید. ممکن است از شما بپرسد:

• آیا به خاطر می آورید شیء سختی را گاز زده باشید؟
• چه زمان هایی متوجه وجود درد می شوید؟
• چه نوع غذاهایی موجب بروز درد می شوند؟

ممکن است نتوانید دقیقاً دندانی که شکسته یا ترک خورده است را شناسایی نمایید. دندانپزشک سعی خواهد کرد بر اساس بازخوردی که از حرف های شما دریافت می کند در پی شکستگی باشد، اما ممکن است قادر نباشد فوراً آن را شناسایی نماید. برای کمک به تعیین محل دقیق شکستگی یا مشخص نمودن میزان شکستگی، دندانپزشک شما آزمایشات زیر را انجام خواهد داد:

• تست آغشته کردن دندان به رنگ- یک محلول رنگی روی دندان ها اعمال می شود تا به دیده شدن ترک ها کمک کند.
• ترانس ایلومینیشن- عبور نور از دندان برای مشاهده دقیق شکستگی های آن.
• پروب کردن پریودنتال- با استفاده از ابزار خاصی به نام پروب می توان اندازه ترک یا شکستگی را بررسی نمود.
• تست بایت- دندانپزشک از شما می خواهد یک میله چوبی را گاز بزنید تا دندان خاصی که موجب بروز مشکل شده است را بیابد.
• تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس- برای یافتن نقص های خاص، از تصویر رادیوگرافی استفاده می شود، اما تمام شکستگی ها روی تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند.

شناسایی به موقع و زود هنگام ترک های دندان می تواند به حفظ دندان قبل از پیشرفت ترک و از دست رفتن آن کمک کند.

درمان ترک دندان

دندان ها پس از آسیب دیدن نمی توانند بهبود پیدا کنند. هدف درمان، حفاظت از دندان و پالپ داخل دندان است. با دندانپزشک خود راجع به بهترین گزینه درمان صحبت کنید. درمان، به شدت آسیب دندان بستگی دارد. گزینه های درمان عبارتند از:

 

• روکش کردن دندان- یک روکش کلاهک مانند روی دندان قرار می گیرد. ابتدا یک روکش موقت روی دندان قرار می گیرد تا اطمینان حاصل شود که می تواند مشکل را حل کند. در نهایت یک روکش دائم روی آن قرار داده خواهد شد.

  

• ونیرهای دندانی- پوشش بسیار نازکی هستند که با وجود لب پر شدگی های کوچک دندان، روی آن را پوشش می دهند.

• درمان ریشه- اگر به پالپ دندان آسیب جدی وارد شده باشد، باید درمان ریشه (عصب کشی دندان) انجام شود. طی درمان ریشه پالپ آسیب دیده پاکسازی می شود و حفره آن با ماده مخصوصی پر می شود.
• کشیدن دندان- در صورتی که ترک تا زیر خط لثه امتداد پیدا کند، ممکن است نیاز باشد دندان کشیده شود.
• برداشتن قسمت شکسته دندان- این کار با ایجاد ترک عمودی در ریشه دندان امکان پذیر است.

پیشگیری از ترک خوردن دندان

برای کمک به کاهش احتمال ترک خوردن دندان:

• از جویدن خوراکی ها یا اشیاء سفت مانند یخ، آبنبات سفت، هسته ذرت بو داده، یا مداد و خودکار خودداری نمایید.
• به متفاوت بودن دمای خیلی بالا و خیلی پایین غذاها و نوشیدنی ها دقت کنید و از خوردن با هم آنها بپرهیزید.
• حین ورزش یا فعالیت های تفریحی از محافظ دهان استفاده کنید.
• برای بریدن اشیاء یا باز کردن کیسه های پلاستیکی از دندان های خود استفاده نکنید.
• از دندان قروچه و ساییدن دندان ها روی یکدیگر بپرهیزید.
• برای حل مشکل دندان قروچه شبانه خود به دندانپزشک مراجعه کنید.