در این نوشته می خوانید:
روکش هایی که روی ایمپلنت قرار می گیرند را می توان با کمک پیچ یا چسب مخصوص دندانپزشکی به ایمپلنت متصل کرد. در این مقاله قصد داریم از جنبه های مختلف به مزایا و معایب هر یک از این روکش ها بپردازیم.
سهولت و هزینه ساخت روکش ایمپلنت
ساخت روکش های سمان شونده (روکش هایی که با چسب روی ایمپلنت قرار می گیرند) راحت تر از روکش های پیچ شونده است زیرا آزمایشگاه ها و تکنیک های بالینی ساخت پروتز بیشتر برای ساخت روکش های سمان شونده استفاده می شوند. روکش های پیچ شونده، به خاطر اجزاء بیشتری که نیاز دارند، از جمله آستین های پلاستیکی، پیچ های ثابت کننده آزمایشگاهی، و خود پیچ هایی که برای ثابت کردن روکش استفاده می شوند، اغلب گران تر هستند.
با این حال، گرچه هزینه روکش های پیچ شونده بیشتر است اما از آنجا که این نوع روکش ها قابل بازیابی هستند، این هزینه ها نسبت به هزینه های احتمالی آسیب به روکش های سمان شونده در صورت بروز مشکلات بیولوژیکی و فنی بسیار پایین تر هستند. به این معنا که در صورت بروز مشکل به راحتی می توان روکش پیچ شونده را خارج کرد و پس از برطرف کردن مشکل مجدداً آن را در جای خود قرار داد، در حالی که اگر مشکلی بوجود بیاید، خارج کردن روکش های سمان شونده می تواند به آنها آسیب وارد کند و تعویض آنها هزینه بیشتری در بر خواهد داشت.
زیبایی
وقتی ایمپلنت در محل ایده آل خود قرار می گیرد، روکش روی آن را می توان به زیبایی تمام با کمک پیچ یا چسب (سمان)، روی آن قرار داد. یکی از چالش های پیش روی دندانپزشک برای قرار دادن روکش های پیچ شونده حفره دسترسی به پیچ است که ممکن است در قسمتی قرار داده شود که منطقه زیبایی تلقی می شود. وقتی به علت هر محدودیت آناتومیکی در قرار گیری ایمپلنت در محل ایده آل مشکل وجود داشته باشد، می توان از اباتمنت های زاویه دار یا سفارشی استفاده کرد تا حفره دسترسی به پیچ، در جایی دور از منطقه زیبایی قرار بگیرد. با استفاده از کامپوزیت های ارتجاعی و همرنگ دندان می توان بهبود چشمگیری در این نوع ترمیم های دندانی بوجود آورد.
دسترسی
با استفاده از روکش های سمان شونده راحت تر می توان به عقب دهان دسترسی داشت، مخصوصاً در بیمارانی که در باز کردن فک خود محدودیت دارند. علاوه بر دشواری در دسترسی، استفاده از روکش های پیچ شونده، در قسمت های عقب دهان می تواند خطر بلعیده شدن یا ورود پیچ یا پیچ گوشتی به مجرای تنفسی وجود داشته باشد.
اکلوژن
با کمک روکش های سمان شونده می توان کاری کرد که دندان های روبروی روکش ایده آل ترین تماس اکلوژن را داشته باشند زیرا هیچ حفره اکلوزالی برای دسترسی به پیچ وجود ندارد. این حفره های دسترسی به پیچ برای حرکات مکرر و منظم حین جویدن از سمت بالا و کنار نیز مشکل بوجود می آورند، در نتیجه هدایت آنها از قسمت جلو می تواند با مشکل مواجه شود. در روکش های پیچ شونده ای که حفره دسترسی پیچ بیشتر از ۵۰ درصد از سطح اکلوزال کاسپ دندان را فرا می گیرد، لازم است مواد مخصوص ترمیم اکلوزال دندان روی حفره دسترسی را پوشش دهند؛ این مواد ترمیمی تحت فشارهای ناشی از عملکرد دندان ها می توانند ساییده شوند. بنابراین، محل تماس های اکلوزال کمتر از زمانی حفظ می شوند که از روکش های سمان شونده استفاده می شود و سطح اکلوزال آنها دست نخورده باقی می ماند.
بعلاوه، دشواری در دستیابی به یک سطح اکلوزال با ثبات هنگام استفاده از روکش های پیچ شونده باعث می شود مسیر بارگذاری اکلوزال روی ایمپلنت، به جای توزیع شدن در محور طولی به صورت جانبی به ایمپلنت وارد شود.
حفظ روکش روی ایمپلنت
امنیت و حفظ روکش روی ایمپلنت یکی از مهمترین عللی است که طول عمر دندان مصنوعی روی ایمپلنت را تحت تأثیر قرار می دهد. چندین عامل هستند که روی حفظ روکش های سمان شونده تأثیر می گذارند، از جمله سطح مقطع، ارتفاع، مقدار زبری سطح، و نوع سمان.
از نظر سطح مقطع و ارتفاع، قرار گیری ایمپلنت ها زیر سطح لثه ها این امکان را بوجود می آورد که دیواره های اباتمنت ایمپلنت بلندتر باشند و سطح مقطع آنها بیشتر از دندان های طبیعی باشد. حداقل ارتفاع اباتمنت که می توان در روکش های سمان شونده استفاده کرد ۵ میلی متر است. بنابراین، زمانی که فضای بین اکلوژن کمتر از ۴ میلی متر است، ممکن است استفاده از روکش های پیچ شونده بهتر باشد. زیرا این نوع روکش ها را می توان به طور مستقیم و بدون اباتمنت واسطه به ایمپلنت متصل کرد.
افزایش زبری سطح نیز اجازه می دهد دوام مکانیکی چسب ها افزایش پیدا کند، افزایش زبری اباتمنت ایمپلنت با استفاده از مته های الماس یا سنگ های مخصوص نیز به حفظ آنها روی ایمپلنت می افزاید. با این حال، بواسطه سطح مقطع طولانی تر اباتمنت های ایمپلنت ها، معمولاً برای نگه داشتن روکش روی ایمپلنت، نیاز نیست سطح اباتمنت زبر شود.
انتخاب سمان یا چسب یکی از مهمترین عواملی است که می تواند روی حفظ روکش های سمان شونده در جای خود تأثیر بگذارد. چسبی که برای چسباندن روکش های سمان شونده استفاده می شود، می تواند دائمی یا موقت باشد و انتخاب آن به تصمیم دندانپزشک بر اساس شرایط بالینی بیمار بستگی دارد. به این دلیل از چسب موقت استفاده می شود تا بتوان وقتی روکش شل می شود، یا شل شدن پیچ اباتمنت اتفاق می افتد، بدون به خطر انداختن اجزاء روکش دندان، آن را خارج کرد.
در روکش های پیچ شونده، حفظ آنها روی ایمپلنت با محکم کردن پیچ حاصل می شود. شل شدن روکش های پیچ شونده خود را به شکل شل شدن پیچ نشان می دهد. عواملی مانند فشار نگهدارنده ناکافی، باز شدن پیچ، بار مکانیکی بیش از حد، فشارهای خارج از مرکز محور طولی، (فشارهایی که در امتداد مسیر محور طولی ایمپلنت نیستند)، نامتناسب بودن اجزاء ایمپلنت و روکش روی آن، تفاوت در موادی که برای ساخت پیچ ها استفاده می شوند و نیز تفاوت در طراحی آنها، و ارتفاع و قطر ایمپلنت، روی باقی ماندن روکش روی ایمپلنت تأثیر می گذارند.
در مقاله بعد به ادامه این تفاوت ها خواهیم پرداخت.