در این نوشته می خوانید:
گرچه مسواک زدن و کشیدن نخ دندان عادات روزانه هستند، اما سوزش یا حساسیت دندان ها می تواند تجربه ای دردناک بوجود بیاورد. حساسیت یا درد و سوزش لثه ها می تواند خفیف یا شدید باشد. ممکن است برخی افراد نسبت به حساسیت خفیف لثه های خود بی تفاوت باشند زیرا این درد و ناراحتی بسیار جزئی است. اما سوزش لثه ها می تواند علامت و نشانه مشکلات جدی باشد. مهم است بدانید چرا حساسیت لثه ها بروز می یابد و با علائم و نشانه های آن و نیز درمان های آن آشنا باشید.
علائم و نشانه های حساسیت لثه کدامند؟
اگر حساسیت لثه دارید، احتمالً متوجه سوزش لثه ها هنگام مسواک زدن و کشیدن نخ دندان می شوید. این درد ممکن است به تدریج از بین برود یا طولانی شود. گاهی اوقات، حساسیت لثه ها با علائم زیر همراه است:
- تورم
- قرمزی
- خونریزی
- بوی بد دهان
به خاطر داشته باشید که بین حساسیت لثه ها و حساسیت دندان ها تفاوت وجود دارد. بسته به محل درد، ممکن است در پیدا کردن و تعیین اینکه آیا منشاء مشکل لثه است یا دندان مشکل داشته باشید. با این حال، اگر حساسیت دندان دارید، ممکن است حین خوردن و نوشیدن غذاها و نوشیدنی ها با دمای سرد یا گرم درد درد داشته باشید:
- حفره های دندانی
- پر شدگی های لق دندان
- مینای دندان ساییده شده
چه چیزی منجر به بروز حساسیت لثه ها می شود؟
مسواک زدن و کشیدن نخ دندان اگر خیلی محکم انجام شود، گاهی اوقات می تواند منجر به حساسیت لثه ها شود. در این صورت، ممکن است متوجه درد حین یا پس از مراقبت از دندان ها خود شوید. در مواقع دیگر، حساسیت دندان در نتیجه پروتزهای مصنوعی یا بریس ها بوجود می آید. این نوع درد ممکن است موقت باشد. البته وقتی دهان به ابزارهای دندانی عادت می کند درد نیز از بین خواهد رفت. اما اینها تنها علل ممکن حساسیت لثه ها نیستند. علت بنیادی ممکن است مشکل یا شرایط دیگری باشد، از جمله عللی که به بهداشت دهان ربطی ندارند. در اینجا به بیان برخی از علل حساسیت لثه ها خواهیم پرداخت:
بیماری لثه
بیماری لثه به التهاب لثه گفته می شود. این مشکل بافت هایی که دندان ها را در جای خود نگه می دارند را تحت تأثیر قرار می دهد. بهداشت ضعیف دندانی می تواند منجر به بروز بیماری لثه شود. این اتفاق زمانی رخ می دهد که پلاک ها روی دندان ها انباشته می شوند. پلاک ها فیلم های چسبناک حاوی باکتری هستند.
ژینژیویت مرحله اولیه بیماری لثه است. علائم این بیماری عبارتند از درد و تورم لثه ها که ممکن است به راحتی دچار خونریزی شوند. این شرایط اگر درمان نشود، می تواند پیشرفت کند و به پریودنتیت تبدیل شود.
پریودنتیت زمانی اتفاق می افتد که پلاک ها به زیر خط لثه منتقل شوند. این باعث بروز واکنش های التهابی قوی در بافت های حمایت کننده دندان و استخوان ها می شود. در موارد شدیدتر، اگر لثه ها از دندان ها جدا شوند، می تواند منجر به از دست رفتن دندان ها شود.
کمبود ویتامین C
اسکوربوت یا اسکوروی Scurvy نوعی کمبود شدید ویتامین C است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که شما از رژیم غذایی خود ویتامین C کافی دریافت نمی کنید یا در جذب ویتامین مشکل دارید.
علائم و نشانه های این کمبود عبارتند از درد، تورم، و خونریزی لثه ها. علاوه بر این، ممکن است شما تحریک پذیری، خستگی، درد مفاصل و کبودی پوست را تجربه کنید.
کشیدن سیگار
کشیدن سیگار تنها موجب افزایش خطر سرطان ریه و سکته نمی شود. تنباکو علاوه بر اینها، می تواند موجب آسیب به لثه ها و منجر به بیماری لثه، و ایجاد حساسیت لثه ها شود.
دیابت
دیابت کنترل نشده می تواند سلامت دهان را نیز تحت تأثیر قرار دهد، زیرا وجود گلوکز زیاد در بزاق دهان می تواند به رشد پلاک های دندانی و باکتری داخل دهان ربط داشته باشد. اگر پلاک های دندانی برداشته نشوند، ممکن است بیماری لثه بوجود بیاید.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی نیز می توانند منجر به حساسیت لثه ها شوند. این اتفاق می تواند در طول بارداری، بلوغ، دوران قائدگی، و دوران یائسگی رخ دهد. تغییرات هورمونی می توانند باعث افزایش جریان خون به لثه ها شوند و آنها را حساس تر و دردناک تر کنند.
عفونت های دهان
آفت ها و زخم های دهان و نیز عفونت های دهان نیز می توانند لثه ها را تحریک کنند و موجب درد آنها شوند. علل آفت های دهان عبارتند از:
- کمبود ویتامین ها
- استرس
- بیماری های خود ایمنی
- غذاهای اسیدی
عفونت های دهان عبارتند از برفک دهان و تبخال. علائم و نشانه ها عبارتند از زخم های نازک یا ضایعات سفید رنگ روی لثه ها همراه با درد.
استرس
استرس خیلی زیاد نیز می تواند منجر به بالا رفتن سطح کورتیزول شود که هورمون استرس است. سطوح بالای کورتیزول برای مدا زمان طولانی می تواند موجب بروز التهاب در برخی قسمت های بدن از جمله لثه ها شود.
درمان های حساسیت لثه ها کدامند؟
درمان های حساسیت لثه به علت بنیادی آن بستگی دارد. گاهی اوقات، شما می توانید حساسیت را در منزل درمان کنید. در برخی موارد دیگر، لازم است به دندانپزشک مراجعه نمایید.
درمان های خانگی حساسیت لثه ها
- بهداشت دهان و دندان ها را بهبود دهید. حداقل دو مرتبه در طول روز مسواک بزنید و یک مرتبه نخ دندان بکشید. در صورت لزوم، از دندانپزشک بخواهید روش درست تمیز کردن دندان ها را برای شما توضیح دهد. این کارها را به آرامی انجام دهید. از مسواک های دارای فرچه های نرم استفاده کنید تا از آسیب زدن به لثه پرهیز کنید.
- از دهانشویه های ضد عفونی کننده استفاده نمایید. اینها به از بین بردن باکتری های داخل دهان و آرام کردن لثه های تحریک شده کمک می کنند.
- به مقدار کافی ویتامین C مصرف کنید. مصرف میوه ها و سبزیجات خود را افزایش دهید یا از مولتی ویتامین ها استفاده نمایید. مقدار روزانه توصیه شده ویتامین C برای افراد بزرگسال بین ۶۵ و ۹۰ میلی گرم، تا ۲۰۰۰ میلی گرم در روز است.
- آب بیشتری بنوشید. اگر نمی توانید پس از وعده های غذایی مسواک بزنید، آب بنوشید تا به تمیز شدن دهان از هر گونه ذرات غذا و باکتری کمک نمایید.
- کشیدن سیگار را ترک کنید. با انجام این کار لثه ها بهبود پیدا خواهند کرد و حساسیت لثه ها متوقف خواهد شد.
- استرس خود را کنترل نمایید. به اندازه کافی بخوابید، به طور منظم ورزش کنید، یاد بگیرید چگونه نه بگویید، و از خودتان زیاد کار نکشید.
- داروهای OTC مصرف نمایید. برخی زخم های دهان به صورت خود به خود و بدون درمان از بین می روند. اما برای تسکین حساسیت تا زمانی که زخم بهبود پیدا می کند، می توانید از داروهای بی حس کننده دهانی OTC یا مسکن ها استفاده نمایید.
درمان های دندانپزشک برای حساسیت لثه ها
اگر درد و حساسیت شما بهبود پیدا نکرد، یا علیرغم تغییر در عادات شما وخیم تر شد، به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر بیماری لثه پیشرفته یا اولیه دارید، ممکن است به درمان های پاکسازی دندانی نیاز داشته باشدی تا پلاک ها و تارتار را از روی دندان ها بزدایید و حساسیت را بر عکس کنید. گاهی اوقات، حساسیت و خونریزی علامت و نشانه یک بیماری خود ایمنی، سرطان خون، و اختلالات خون است.
اگر دندانپزشک به شرایط پزشکی بنیادی دیگر مشکوک باشد، ممکن است به شما انجام بررسی های بیشتر را توصیه کند، که عبارتند از آزمایش خون، و تصویر برداری ها تا التهابات گسترده یا احتمال وجود سلول های سرطانی بررسی شود. تا زمانی که تشخیص قطعی داده نشود، ممکن است دندانپزشک برای شما تریامسینولون (کنالوگ) تجویز کند. این دارویی است که باعث بالا رفتن استحکام لثه ها و کاهش التهاب آنها خواهد شد.
اگر بریس ها یا پروتزهای مصنوعی شما باعث درد لثه ها شده باشند، ممکن است برای شما داروهای مسکن تجویز شوند که حاوی بنزوکائین موضعی هستند. با این حال از دادن هر گونه داروی حاوی بنزوکائین به کودکان خودداری نمایید.