در این نوشته می خوانید:
جرم گیری چیست؟
جرم گیری دندان یک درمان دندانپزشکی ضروری و متداول است که به پیشگیری از عفونت لثه و پوسیدگی دندان کمک می‌کند. در فرایند جرم گیری سطح دندان از وجود پلاک و رسوب پاک شده و همچنین سطوح بین دندانی و مرز لثه پاک‌سازی میشود. در جرم گیری معمولی تنها سطح دندان تمیز میشود در حالی که در جرم گیری عمیق، دندان تا عمق بیشتری (زیر مرز لثه) تمیز میشود.
جرم گیری و بیماری لثه
بیماری لثه در صورتی که در مراحل اولیه قرار داشته باشد، تنها با جرم گیری ممکن است بهبود یابد. برای این منظور باید سطوح دندان زیر لثه نیز تمیز شود. معمولاً علاوه بر جرم گیری، تسطیح ریشه یا روت پلنینگ ( root planing) نیز صورت میگیرد که در آن علاوه بر پاک کردن ریشه، سطح ریشه دندان صاف شده و ناهمواری‌های آن برطرف میشود تا دیگر محلی برای تجمع پلاک و باکتری‌ها نباشد. از آن که تجمع پلاک در مرز لثه باعث التهاب و در نتیجه تجمع باکتری‌ها موجب عفونت لثه میشود، اولین اقدام برای درمان بیماری لثه، پاک کردن پلاک و باکتری‌ها است. در بسیاری شرایط با همین اقدام ساده می‌توان لثه را درمان کرده و جلوی پیشروی بیماری را گرفت.
چه زمانی باید جرم گیری انجام دهیم؟
بزاق، باکتری‌ها و پروتئین‌های موجود در دهان دائماً لایه نازکی در سطح دندان تشکیل می‌دهند. هر بار که چیزی میخورید، ذرات ریز غذا، اسید و قند موجود در غذا به این لایه که به آن پلاک گفته میشود میچسبد. به مرور زمان پلاک تشکیل شده در سطح دندانها تبدیل به جرم و رسوب میشود. باکتری‌هایی که در این لایه چسبیده به سطح دندان زندگی می‌کنند، باعث بیماری لثه و پوسیدگی دندان می‌شوند. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مرتب به پاک شدن پلاک و پیشگیری از عواقب جدی آن کمک می‌کند اما در صورتی که پلاک به جرم و رسوب تبدیل شده باشد دیگر با مسواک نمی‌توانید آن را تمیز کنید. در صورتی که لثه های سالم داشته باشید، لثه تنگاتنگ دندانها را احاطه کرده و فاصله ای بین آنها وجود ندارد بنابراین پلاک و باکتری‌ها نمی‌توانند به زیر لثه نفوذ کنند. در لثه سالم اتصال لثه و دندان تنها یک تا سه میلی‌متر پایین‌تر از خط لثه است. اما اگر بیماری لثه ایجاد شود این بافت‌ها شل شده و از مجاورت دندان پس‌روی می‌کنند. در نتیجه اتصال بین لثه به دندان از عمق بیشتری شروع میشود به این معنی که شیاری بین دندان و لثه ایجاد میشود که به آن پاکت گفته میشود. با پیشروی بیماری لثه عمق پاکت‌ها بیشتر میشود در نتیجه پلاک و باکتری‌ها بهتر می‌توانند در آن پنهان شوند و این شرایط به نوبه خود وضعیت را بدتر نموده و علائمی مانند بوی بد دهان ایجاد می‌کند.
در صورتی که عمق پاکت بین دندان و لثه بیشتر از چهار میلی‌متر باشد دندانپزشک احتمالاً برای تمیز کردن پلاک تجمع یافته در زیر مرز لثه جرم گیری عمیق انجام می‌دهد.
جرم گیری چگونه است؟
در جرم گیری دندان، دندانپزشک با دقت پلاک را از سطح دندانها تمیز می‌کند. دو روش اصلی برای این کار وجود دارد. جرم گیری با قلم دستی و جرم گیری با قلم اولتراسونیک.
در صورتی که از روش دستی استفاده شود، با قلم جرم گیری دستی و قاشقک مخصوص (کورت) پلاک از سطح دندانها تراشیده میشود. نوک نازک قلم جرم گیری به صورتی است که می‌توان آن را پایین‌تر از خط لثه برده و پلاک تجمع یافته در سطح پایین‌تر از قاعده دندان را که در حالت عادی مسواک به آن دسترسی ندارد، تمیز کرد.
در صورتی که از قلم اولتراسونیک یا فراصوت برای جرم گیری استفاده شود، نوک مرتعش آن همزمان با اسپری آب سرد، باعث جدا شدن جرم و رسوب دندانها و شسته شدن آنها به خارج از دهان میشود.
تجربه جرم گیری دندان برای بیمار چگونه است؟
ممکن است این درمان برای بیمار اندکی آزار دهنده باشد به خصوص در صورتی که لثه حساس شده باشد. ممکن است دندانپزشک با استفاده از بی حسی موضعی، لثه را بی حس نماید تا بیمار در حین درمان راحت باشد. برخی از دندانپزشکان ترجیح می‌دهند جرم گیری و در چند جلسه انجام دهند و در هر جلسه یک ربع قوس دندانی را جرم گیری کنند و برخی دیگر تمام کار را در یک جلسه انجام می‌دهند.