در این نوشته می خوانید:
دیاستم (Diastema) چیست؟
دیاستم به شکاف یا فاصله بین دندان‌ها اطلاق می‌گردد. این فاصله ممکن است هر جای دهان و بین هر دو دندانی ایجاد شود، اما بیشترین نمود ظاهری آن بین دو دندان جلوی فک بالاست. این شرایط در بزرگسالان و نیز در کودکان بوجود می‌آید. در کودکان، ممکن است با رشد دندان‌های دائمی، فاصله از بین برود.
برخی فاصله‌ها کوچک و به سختی قابل تشخیص هستند، در حالی که دیگر شکاف‌ها بزرگتر هستند و برای فرد مشکل زیبایی ایجاد می‌کنند. چنانچه فاصله‌ی بین دندان‌های خود را دوست ندارید، راه‌هایی برای بستن یا کاهش اندازهی آن وجود دارد.
علل دیاستم (فاصله بین دندان‌ها)
دیاستم یا فاصله‌ی بین دندان‌ها تنها یک علت ندارد، بلکه چندین عامل ممکن است منجر به بروز دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها شوند. در برخی افراد، این مشکل ناشی از اندازهی دندان‌ها و نیز اندازهی استخوان فک آنهاست. اگر مجموع اندازهی دندان‌ها کمتر از اندازهی فک باشد، بین دندان‌ها فاصله ایجاد می‌شود. عامل تعیین کننده‌ی اندازهی دندان‌ها ژنتیک است. بنابراین، دیاستم ممکن است بین افراد یک خانواده مشاهده شود.
اگر رشد بافت مرزی بین دو دندان وسط فک بالا بیشتر از حد معمول باشد، این دو دندان از هم جدا شده و فاصله ایجاد می‌شود.
برخی عادات بد نیز می‌توانند منجر به ایجاد شکاف یا فاصله بین دندان‌ها شوند. کودکانی که به مکیدن انگشت عادت دارند نیز علاوه بر بروز اپن بایت قدامی، ممکن است بین دندان‌های آنها فاصله ایجاد شود، زیرا عمل مکیدن به دندان‌های جلو فشار وارد می‌کند و باعث می‌شود رو به جلو فشرده شوند.
در کودکان بزرگتر و نیز در بزرگسالان، دیاستم می‌تواند ناشی از بلع نادرست باشد. به جای آنکه زبان حین بلع در سقف دهان قرار گیرد، ممکن است خود را به پشت دندان‌ها فشار دهد. دندانپزشک‌ها این عارضه را “فشردن زبان به دندان‌ها” (tongue thrust) می‌نامند. شاید به ظاهر عملی بی خطر باشد، اما فشار زیاد به پشت دندان‌های جلو می‌تواند منجر به ایجاد فاصله بین دندان‌ها شود.
دیاستم یا فاصله‌ی بین دندان‌ها می‌تواند ناشی از بیماری لثه (periodontal disease) باشد، که خود نوعی عفونت است. دراین صورت، التهاب موجب تخریب لثه‌ها و بافت‌های پیرامون دندان می‌شود. این مشکل می‌تواند منجر به از دست رفتن دندان و فاصله بین دندان‌ها شود. از جمله علائم بیماری لثه عبارتند از لثه‌های متورم، تحلیل استخوان، لق شدن دندان و خونریزی لثه.
درمان دیاستم (فاصله بین دندان‌ها)
بسته به علت بروز دیاستم، درمان آن ممکن است ضرورت داشته باشد یا خیر. برای برخی افراد، دیاستم تنها مشکل زیبایی ایجاد می‌کند و به مسائل حاد مانند بیماری لثه مربوط نیست.
بریس‌های ارتودنسی درمان معمول دیاستم هستند. بریس‌ها سیم‌ها و براکت‌هایی دارند که به دندان‌ها فشار وارد می‌کنند و به تدریج آنها را به یکدیگر نزدیک می‌کنند. در برخی موارد برای حل این مشکل می‌توان از بریس‌های ش فاف و نامرئی یا بریس‌های متحرک استفاده نمود.
در صورتی که تمایل به استفاده از بریس‌ها ندارید، در خصوص فرایندهای زیبایی برای پر کردن فاصله بین دندان‌ها با دندانپزشک خود صحبت کنید. ونیر یا باندینگ گزینه‌های دیگر هستند. در این فرایندها از کامپوزیت همرنگ دندان استفاده می‌شود که یا می‌تواند شکاف بین دندان‌ها را پر کند یا روی دندان قرار گیرد تا ظاهر دندان‌ها و لبخند را بهبود بخشد.
این فرایند برای بهبود ظاهر دندان ترک خورده یا لب پر شده نیز کاربرد دارد.
در صورتی که از دست رفتن دندان موجب ایجاد فاصله بین دندان‌ها شده باشد، بریج‌های دندانی یکی از گزینه‌های جایگزینی دندان از دست رفته برای بستن شکاف بین دندان‌های باقی‌مانده هستند.
چنانچه لثه‌ی بالای دو دندان جلوی فک بالا بزرگتر از حد معمول باشد و منجر به ایجاد شکاف شود، انجام جراحی برای برداشتن بافت اضافی می‌تواند شکاف دندان‌ها را اصلاح نماید. پس از فرایند جراحی، برای بستن کامل شکاف بین دندان‌ها ممکن است نیاز باشد از بریس‌ها استفاده شود.
در صورتی که دندانپزشک بیماری لثه را در شما تشخیص دهد، پیش از اقدام برای بستن فاصله‌ی بین دندان‌ها باید تحت درمانی قرار گیرید که عفونت را متوقف کند. درمان‌های بیماری لثه متفاوت هستند. جرمگیری و هموار نمودن سطح (تسطیح) ریشه برای برداشتن پلاک‌های سفت شده (رسوب) از رو و زیر سطح لثه‌ها از جمله این درمان‌ها هستند. این کار موجب از بین رفتن باکتری‌هایی می‌شود که منشاء بیماری هستند.
ممکن است درمان بیماری شدید لثه نیاز به جراحی داشته باشد تا از طریق آن رسوبی که در عمق لثه‌ها انباشته شده برداشته شود. جراحی ممکن است شامل ترمیم و بازسازی استخوان و بافت لثه نیز باشد.
پیشگیری از دیاستم (فاصله بین دندان‌ها)
برای افرادی که در پی درمان دیاستم هستند چشم‌انداز مثبتی وجود دارد. با استفاده از روش‌های بسیاری می‌توان شکاف بین دندان‌ها را با موفقیت بست. بعلاوه، درمان‌های بیماری لثه قادرند سلامت استخوان را بازیابند و التهاب را متوقف سازند.
دیاستم در برخی موارد قابل پیشگیری نیست. اما راه‌هایی وجود دارد که می‌توان خطر افزایش فاصله را کاهش داد. این روش‌ها عبارتند از کمک به کودک در ترک عادت مکیدن انگشت، یادگیری نحوه‌ی صحیح بلع و رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان.
مطمئن شوید که به طور منظم مسواک می‌زنید و نخ دندان می‌کشید. دو مرتبه در طول سال به دندانپزشک مراجعه نمایید تا تحت معاینه قرار بگیرید و دندان‌هایتان به طور منظم پاکسازی شوند.