در این نوشته می خوانید:
مشکلات دهانی و سینوسی، و داروها همگی می توانند باعث ایجاد “طعم فلزی” داخل دهان شوند.
طعم فلزی داخل دهان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، که اغلب به حس بویایی یا جوانه های چشایی شما مربوط می شود. این موارد می توانند شامل اینها باشند عفونت های سینوسی، عوارض جانبی داروها و آلرژی های غذایی. در بسیاری از موارد، با هیدراته نگهداشتن بدن، رعایت بهداشت دهان و دندان ها و جویدن آدامس فاقد قند یا گیاهان معطر می توانید به کاهش طعم فلزی در دهان خود کمک کنید.
اگر نسبتاً سالم هستید، طعم فلزی داخل دهان معمولاً چیزی نیست که باعث بروز نگرانی شود. با این حال، گاهی اوقات علل جدی تر هستند، از جمله دیابت ها، زوال عقل و نارسایی کلیه.
در این مقاله چندین توضیح برای علت ایجاد طعم فلزی (“قلع مانند”) داخل دهان ارائه می دهیم. این مقاله همچنین پیشنهاد می کند چه زمانی باید با یک پزشک مشورت کنید و برای به حداقل رساندن طعم آن چه اقداماتی می توانید انجام دهید.
علل احتمالی ایجاد طعم فلزی داخل دهان
طعم فلزی داخل دهان می تواند دلایل بالقوه زیادی داشته باشد. فقط برخی از علل به طور مستقیم با دهان ارتباط دارند؛ بقیه دلایل اصلاً ارتباط ندارند.
بیماری لثه یا سلامت ضعیف دهان
اگر بهداشت نامناسب دهان و دندان دلیل آن باشد، ممکن است لثه یا لثه هایی متورم، روشن یا قرمز تیره نیز داشته باشید که به راحتی خونریزی می کنند. همچنین ممکن است بوی بد دهان داشته باشید.
ژنژیویت یا بیماری پریودنتال اغلب در نتیجه بهداشت ضعیف دهان و دندان ایجاد می شود. “ضعیف” به معنای چشم پوشی از معاینات منظم دندانپزشکی و عدم مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن منظم است. این عادات می توانند باعث به جا ماندن طعم فلزی داخل دهان شما شوند.
اغلب، احساس “دهان فلزی” ناشی از خونریزی لثه است- نشانه ای مطمئن از بیماری لثه. خون سرشار از آهن است، و به همین دلیل طعم فلزی از خود به جای می گذارد.
خونریزی همچنین می تواند یکی از نشانه های سرطان حفره دهان باشد، بنابراین اگر خونریزی ادامه داشت، حتماً برای چکاپ دهان از نظر سرطان توسط دندانپزشک، پزشک یا متخصص گوش و حلق و بینی (پزشک ENT) مراجعه کنید.
بیماری لثه می تواند و باید درمان شود تا از بروز عوارض جانبی مانند از دست دادن دندان جلوگیری شود. اگر مشکوک هستید که بیماری لثه ممکن است باعث ایجاد طعم فلزی داخل دهان شما شده باشد، با دندانپزشک خود قرار ملاقات بگذارید.
سندرم سوزش دهان
این سندرم که به درستی نامگذاری شده است، باعث ایجاد احساس سوزش روی زبان یا غشاهای مخاطی داخل دهان می شود. این احساس اغلب طعم تلخ یا فلزی را به دنبال دارد.
داروهایی که برای درمان سندرم سوزش دهان استفاده می شوند عبارتند از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، بنزودیازپین ها (اغلب برای درمان اضطراب استفاده می شوند) و گاباپنتین (برای درمان درد و تشنج استفاده می شوند).
آسیب دهان یا جراحی دهان
آسیب های دهان (مانند گاز گرفتن زبان) یا جراحی دهان (مانند کشیدن دندان عقل یا برداشتن لوزه) راه های قطعی برای ایجاد طعم فلزی داخل دهان شما هستند.
طعم فلز ممکن است تا زمانی که خونریزی تحت کنترل قرار بگیرد و زخم بهبود یابد، ادامه داشته باشد.
داروها و ویتامین ها
صدها دارویی که به صورت متداول استفاده می شوند می توانند باعث به جا ماندن طعم فلزی داخل دهان شوند، زیرا با حس چشایی در مغز تعامل دارند. برخی از داروهای متداول تر که مسئول ایجاد این طعم هستند عبارتند از:
- آنتی بیوتیک ها، از جمله مترونیدازول
- داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد روان پریشی
- داروهای ضد قارچ
- آنتی هیستامین ها
- داروهای فشار خون
- داروهای شیمی درمانی
- داروهای دیابت، از جمله متفورمین
- دیورتیک ها
- داروهای گلوکوم
- چسب های نیکوتین
- داروهای پوکی استخوان
- داروهای پرتو درمانی
- داروهای تشنج، از جمله فنی توئین
- استروئیدها
ویتامین هایی که حاوی فلزات هستند، مانند مس، آهن و روی نیز صرفاً به دلیل موادی که دارند می توانند طعم فلز را ایجاد کنند. زنان اغلب هنگام مصرف ویتامین های دوران بارداری این طعم را داخل دهان خود تجربه می کنند.
مشکلات سینوسی
شرایطی مانند عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی، سرماخوردگی، سینوزیت، بزرگ شدن شاخک ها، انحراف سپتوم یا حتی عفونت گوش میانی می توانند باعث ایجاد اختلالاتی در حس بویایی و متعاقباً حس چشایی شما شود.
آلرژی ها (مانند گرده درختان) می توانند منجر به بروز مشکلات سینوسی و طعم عجیب داخل دهان شما شوند. پرداختن به مشکل زمینه ای می تواند راه حل باشد.
از دست دادن حس چشایی تحت عنوان دیسژئوزی dysgeusia شناخته می شود. این از دست دادن می تواند با طعم فلزی یا دودی داخل دهان همراه باشد.
بارداری
تغییرات هورمونی در طول دوران بارداری می توانند باعث بروز اختلال در حواس چشایی و بویایی شوند. این تغییرات ممکن است به صورت طعم فلزی داخل دهان شما ظاهر شوند. مانند حالت تهوع صبحگاهی، طعم غیر عادی اغلب در سه ماهه نخست شایع تر از اواخر بارداری است.
آلرژی های غذایی و آنافیلاکسی
آلرژی های غذایی خاص، مانند صدف ها و آجیل های درختی، شناخته شده اند که باعث ایجاد طعم فلزی داخل دهان می شوند.
همچنین می تواند نشانه اولیه یک واکنش آلرژیک جدی به نام آنافیلاکسی باشد. طعم فلزی می تواند تقریباً بلافاصله قبل از سایر علائم آنافیلاکسی آغاز شود.
این علائم عبارتند از تورم، خارش پوست، مشکل در تنفس، خس خس سینه، حالت تهوع یا استفراغ، سردرد و گیجی.
آنافیلاکسی تهدید کننده زندگی است. اگر مشکوک هستید که شما یا شخصی که می شناسید در حال تجربه کردن واکنش آنافیلاکتیک است، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
سوء هاضمه
سوزش سر دل، رفلاکس اسید و سوء هاضمه می توانند عامل طعم فلزی داخل دهان باشند. سایر علائمی که با این شرایط تجربه می کنید عبارتند از نفخ و احساس سوزش در قفسه سینه بعد از غذا خوردن.
برای درمان مشکل زمینه ای، از غذاهای سنگین پرهیز کنید، شام را زودتر بخورید و آنتی اسیدها را مصرف کنید.
اگر مدام دچار سوء هاضمه می شوید، در بلعیدن مشکل دارید یا درد شدیدی دارید، به پزشک مراجعه کنید. هنگامی که سوء هاضمه تحت کنترل است، طعم دهان شما باید به حالت عادی برگردد.
قرار گرفتن در معرض جیوه یا سرب
قرار گرفتن در معرض برخی عناصر شیمیایی خاص مانند جیوه یا سرب می تواند باعث ایجاد طعم فلزی داخل دهان شود. شما می توانید در مصالح ساختمان های قدیمی مانند رنگ خرد شده یا پوسته پوسته شده با سرب مواجه شوید. همچنین می تواند در آب آلوده وجود داشته باشد.
جیوه ممکن است در آب آلوده یا در برخی از غذاهایی که می خورید، مانند ماهی یافت شود. اگر فکر می کنید ممکن است شما یا فرزندتان در معرض جیوه یا سرب قرار گرفته اید، با پزشک خود تماس بگیرید.
دیابت و قند خون پایین
دیابت و قند خون پایین هر دو به این معروف هستند که باعث ایجاد اختلالات چشایی از جمله ایجاد طعم فلز داخل دهان می شوند.
یک داروی متداول دیابت، متفورمین، نیز یک محرک احتمالی است.
بیماری های عصبی
مشکلات عصبی، مانند بیماری آلزایمر یا دیگر انواع زوال عقل، می تواند باعث شوند مغز سیگنال های دریافتی از جوانه های چشایی را اشتباه تفسیر کند. این می تواند منجر به از دست دادن اشتها و ایجاد طعم فلزی داخل دهان شود.
دیگر مشکلات عصبی که می توانند این واکنش را ایجاد کنند عبارتند از:
- فلج بل Bell’s palsy
- آسیب مغزی یا تومور
- اسکلروز چندگانه Multiple sclerosis
- بیماری پارکینسون
- سکته
نارسایی کلیه
یکی دیگر از دلایل جدی وجود طعم فلز داخل دهان، نارسایی کلیه است. سمیت اورمیک Uremic toxicity (اسید اوریک بیش از حد)، که به دلیل از دست رفتن عملکرد کلیه بروز پیدا می کند، می تواند باعث تغییر حس چشایی شود.
به خاطر داشته باشید که این یکی از چندین علامت احتمالی مشکلات کلیوی است.
سندرم شوگرن Sjogren’s syndrome
سندرم شوگرن یک اختلال ایمنی است که باعث کاهش میزان بزاق داخل دهان می شود. برخی از افراد مبتلا به سندرم شوگرن گزارش می دهند که طعم فلزی را داخل دهان خود تجربه کرده اند.
چه زمانی باید به یک پزشک مراجعه کرد؟
احساس وجود طعم فلزی کوتاه داخل دهان معمولاً موضوع نگران کننده ای نیست. در حقیقت، اگر اخیراً مصرف یک داروی جدید را شروع کرده اید، به احتمال زیاد علت آن است. با عادت کردن بدن به دارو، باید این مزه از بین برود.
در صورتی که این احساس ادامه یافت یا علائم نگران کننده دیگری مانند تب داشتید، به پزشک خود مراجعه کنید.
کنار آمدن با طعم فلز داخل دهان
بهترین راه ها برای درمان و پیشگیری از ایجاد طعم فلزی داخل دهان، به علت آن بستگی دارد. با این حال، چند استراتژی کلی ممکن است در این مدت آن را قابل تحمل تر کنند. موارد زیر را مد نظر قرار دهید:
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بعد از صرف وعده های غذایی
- جویدن آدامس فاقد قند بین وعده های غذایی
- پنهان کردن طعم فلز با خوردن گیاهان معطر، ادویه جات، ترشی جات و چاشنی های شیرین
- ترک سیگار
- هیدراته ماندن (دهان خشک می تواند طعم فلزی را تشدید کند، بنابراین آب بنوشید یا تکه های یخ را بمکید)
- حداقل به طور موقت ظروف فلزی خود را با ظروف پلاستیکی تعویض کنید.
خلاصه
بیماری لثه و بهداشت ضعیف دهان دو دلیل احتمالی هستند که چرا ممکن است طعم فلز را داخل دهان خود تجربه کنید. سندرم سوزش دهان و آسیب دهان یا جراحی اخیر دهان نیز همینطور است. داروها، ویتامین ها، یک آلرژی غذایی، و مشکلات سینوسی نیز می توانند باعث ایجاد این احساس ناخوشایند شوند.
این موضوع معمولاً نگران کننده نیست مگر اینکه طعم آن ادامه پیدا کند یا علائم دیگری مانند تب بروز یابند. سپس وقت آن است که به پزشک خود مراجعه کنید. در این فاصله، چند تاکتیک برای مقابله می تواند به کاهش طعم فلز کمک کند.
پرسش های متداول در مورد طعم فلز داخل دهان
کدام ویتامین ها می توانند باعث ایجاد طعم فلز داخل دهان شما شوند؟
مولتی ویتامین هایی که حاوی مس، روی و کروم هستند مشکوک اصلی هستند. ویتامین های دوران بارداری و مکمل های کلسیم یا آهن نیز همینطور هستند. طعم فلزی معمولاً با پردازش ویتامین ها در بدن از بین می رود. اگر طعم در کوتاه مدت از بین نرفت، بررسی کنید که دوز صحیح مصرف می کنید.
چگونه بعد از شیمی درمانی می توان از شر طعم فلزی خلاص شد؟
سعی کنید چند ساعت بعد از درمان برای غذا خوردن صبر کنید. همچنین ممکن است خوردن غذاهای حاوی ادویه ها یا سس های قوی را امتحان کنید تا ببینید که آیا آنها به پوشاندن طعم فلزی کمک می کنند یا خیر.
هنگام سرفه چه چیزی باعث ایجاد طعم فلزی داخل دهان می شود؟
ممکن است ناشی از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یا سینوس باشد. همچنین، برخی از افراد طعم فلز پس از ابتلا به عفونت COVID-19 را گزارش کرده اند. اگر طعم فلز باقی ماند یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت داشتن علائم شدید دیگر مانند سرفه خونی یا مشکل در تنفس ، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.