جایگزین برای دندان از دست رفته

اکثر افراد دوره ی بزرگسالی خود را با یک دست دندان کامل، یعنی ۳۲ دندان آغاز می کنند که شامل دندان های پیش یا جلو، دندان های نیش، دندان های آسیاب کوچک یا پرمولر و دندان های آسیاب بزرگ یا مولر هستند. با این حال، در میانسالی (۴۵- ۶۵ سالگی)، بسیاری افراد حداقل یک دندان خود را از دست داده اند. از هر چهار نفر بالای ۶۵ سال در ایالات متحده، یک نفر همه ی دندان های خود را از دست داده است. از جمله شایع ترین علل از دست رفتن دندان بیماری لثه (پریودونتیت)، پوسیدگی و حادثه هستند:

بیماری لثه به بافت ها و الیاف لیگامان لثه حمله می کند که برای دندان نقش تکیه گاه را دارند، از ریشه های دندان ها حفاظت می کنند و رشد استخوان فک اطراف دندان را تحریک می کند. پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها نشاسته و قندی که درون دهان انباشته می شود را به اسیدی تبدیل می کنند که لایه ی محافظ مینای دندان را ضعیف می کند. این می تواند در نهایت موجب ایجاد حفره و مرگ دندان (از دست رفتن دندان) شود. حوادثی مانند تصادفات ورزشی می توانند  موجب از دست رفتن دندان و آسیب به استخوان فک و لثه شوند. اغلب، تأثیر این آسیب چند ماه یا چند سال پس از آن ظاهر می شود، که در آن زمان هم ریشه ی دندان آسیب زیادی را متحمل شده است. در برخی موارد نادر، افراد ممکن است از اختلالی به نام آنودونتیا (anodontia بی دندانی) رنج ببرند، که عبارت است از عدم وجود همه ی دندان های شیری و دائم به صورت مادرزادی.

هر دندان نقش حیاتی ایفا می کند

همه ی دندان ها مهم هستند. به شما کمک می کنند غذا را بجوید و آسیاب کنید، واضح صحبت کنید، و لبخند خود را به نمایش بگذارید. علاوه بر این، دندان های شما در حفظ ساختار دهان و در ارتباط با دیگر دندان ها نیز نقش مهمی ایفا می کنند. در صورت از دست رفتن یک دندان، به جا ماندن یک جای خالی می تواند عواقب جدی در پی داشته باشد.

 

از دست رفتن یک یا چند دندان می تواند موجب جابجایی فشار بایت روی دیگر دندان ها شود، که به مرور زمان می تواند باعث شود این دندان ها به سمت محلی حرکت کنند که زمانی دندان از دست رفته آن را پر کرده بود. علاوه بر این، از دست رفتن دندان باعث می شود در مکان هایی که تمیز کردن آنها دشوار است پلاک به راحتی انباشته شود، در نتیجه منجر به عفونت لثه خواهد شد که می تواند از دست رفتن دیگر دندان ها را در پی داشته باشد.

 

یکی دیگر از مشکلاتی که در صورت از دست رفتن دندان و عدم قرار دادن جایگزین برای آن بوجود می آید این است که استخوان پیرامون آن به تدریج تخریب می شود و تحلیل خواهد رفت. بعلاوه، اگر با از دست رفتن دندان شکاف قابل مشاهده ای از آن به جا بماند، قرار دادن جایگزین برای آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا می تواند موجب شرمندگی و عدم اعتماد به نفس فرد شود.

 

گزینه هایی برای جایگزینی دندان از دست رفته

دندان جایگزین باید چندین سال دوام داشته باشد، به همین دلیل باید جایگزین مناسبی برای آن انتخاب شود. از جمله رایج ترین جایگزین ها برای دندان از دست رفته عبارتند از: ایمپلنت ها، بریج های ثابت، دست دندان کامل، پروتزهای پارسیل متحرک.

 

ایمپلنت های دندانی

ایمپلنت ها یکی از شناخته شده ترین گزینه ها برای جایگزینی دندان های آسیب دیده یا از دست رفته هستند. ایمپلنت های دندانی برای دندان های مصنوعی ثابت یا متحرک تکیه گاهی امن فراهم می آورند که می توان از آنها به جای بریج ها یا پروتزهای مصنوعی استفاده کرد، علاوه بر این می توانند پلیت های دندانی را حمایت کنند. ظاهر و احساسی که برای فرد بوجود می آورند کاملاً شبیه دندان های طبیعی هستند و معمولاً برای جایگزینی یک دندان گزینه ای فوق العاده هستند، هرچند می توان برای جایگزینی چند دندان نیز از آنها استفاده کرد.

خود ایمپلنت یک پست تیتانیومی کوچک است که که درون حفره ی دندان از دست رفته ثابت می شود. استخوان فک مجدداً در اطراف ایمپلنت رشد می کند و آن را محکم درون خود نگه می دارد. با پیوند ایمپلنت و استخوان، اباتمنت روی آن قرار می گیرد تا بدون هیچ خطری دندان جدید را نگه دارد، سپس یک روکش به اباتمنت متصل می شود.

 

یکی از مهم ترین مزایای ایمپلنت های دندانی بهبود عملکرد بایت است. هر چند فشار ناشی از بایت در پروتزهای معمولی خیلی کمتر از دندان های طبیعی است، اما قدرت بایت پروتزهای بر پایه ی ایمپلنت به اندازه ی دندان های طبیعی است. یکی دیگر از مزایای ایمپلنت های دندانی این است که در عمل نمی توان آنها را از دندان های مجاور تمیز داد و راحتی و عملکردی که برای فرد به ارمغان می آورند باور نکردنی است.

 

بر خلاف بریج ها و پروتزهای متحرک که ممکن است به مرور زمان نیاز به تعویض داشته باشند، ایمپلنت ها، به عنوان بخشی از فک قرار می گیرند و راهکاری دائمی هستند. پروتزهای مصنوعی برای برخی افراد ناراحت کننده هستند، اما مراقبت از ایمپلنت ها درست شبیه دندان های طبیعی است: مسواک می زنید و نخ دندان می کشید اما مجبور نیستید از چسب دندان مصنوعی استفاده کنید یا شب ها آنها را در آب قرار دهید. برای قرار گرفتن ایمپلنت درون دهان نیاز نیست دندان های مجاور تغییر کنند، علاوه بر این، مانع جابجایی دندان های سالم مجاور خواهند شد.

 

بریج های ثابت

بریج ها از دندان های مصنوعی تشکیل شده اند که روی یک چارچوب قرار می گیرند و می توانند جایگزین چندین دندان از دست رفته شوند. بریج ها توسط ایمپلنت ها یا دندان های مجاور شکاف موجود حمایت می شوند، در حالی که بخش میانی جایگزین دندان های از دست رفته می شود. معمولاً زمانی که دو یا چند دندان از دست رفته باشند، بریج ها را می توان روی ایمپلنت ها نیز استفاده کرد.

اگر قرار است بریج به جای ایمپلنت روی دندان های مجاور سوار شود، باید از اندازه ی این دندان ها کاسته شود که این کار با تراشیدن آنها صورت می گیرد. بریج هایی که از فلز ساخته می شوند و پرسلاین روی آنها را پوشش می دهد، می توانند در کناره های خط لثه از خود یک خط تیره ی فلز رنگ قابل مشاهده به جا بگذارند. با استفاده از بریج های تمام سرامیک می توان از این مشکلات عبور کرد.

 

دست دندان کامل

دست دندان های کامل که قدیمی ترین دندان های مصنوعی هستند که استفاده می شدند، از یک دست دندان کامل برای هر دو فک تشکیل شده اند که چند هفته پس از کشیدن دندان ها روی لثه ها قرار می گیرند و با کمک عمل مکیدن در جای خود ثابت می مانند. دندان های مصنوعی جدید ممکن است به مدت چند هفته احساس بدی ایجاد کنند و طی همین دوره ممکن است حرف زدن و غذا خوردن اندکی دشوار باشد، که با کمی تمرین مشکل برطرف خواهد شد.

پروتزهای پارسیل متحرک

این نوع پروتزها جایگزین تعداد محدودی از دندان ها می شوند و به شکل دندان های جایگزینی هستند که به یک پایه ی پلاستیکی متصل هستند که لثه ها و دندان های باقی مانده آنها را حمایت می کنند و برای تمیز کردن می توان آنها را از دهان خارج کرد. پروتزهای پارسیل راحت تر و بی خطرتر از دست دندان های کامل هستند و معمولاً ارزان تر از ایمپلنت ها و بریج ها هستند.