در این نوشته می خوانید:
حساسیت دندان چیست؟
داشتن دندان حساس می تواند به معنی یک درد یا تیر کشیدن خفیف تا یک ناراحتی شدید باشد که ممکن است چندین ساعت ادامه داشته باشد. این درد می تواند یک علامت هشدار اولیه ی مشکلات جدی تر دندان باشد. بسیاری افراد در سراسر دنیا از حساسیت دندان رنج می برند که می تواند در هر زمانی آغاز شود. این مشکل بیشتر بین افراد ۲۰ تا ۴۰ ساله شایع است، هرچند می تواند نوجوانان یا حتی افراد بالای ۷۰ سال را نیز آزار دهد.
علل حساسیت دندان
بخشی از دندان که قابل مشاهده است از یک لایه مینای دندان تشکیل شده است که لایه ی نرم تر زیرین آن، تحت عنوان عاج دندان، را حمایت می کند. بدون پوشش باقی ماندن عاج دندان، می تواند موجب حساسیت دندان شود. این اتفاق معمولاً در محل تماس دندان و لثه رخ می دهد، جایی که مینای دندان نازک تر است. از جمله علل حساسیت دندان عبارتند از:
- محکم مسواک زدن (سایش در اثر مسواک زدن) و مسواک زدن رفت و برگشتی می توانند موجب ساییدگی مینای دندان شوند- مخصوصاً در محل تماس دندان ها به لثه ها. از بین رفتن پوشش عاج دندان می تواند موجب حساسیت آن شود.
- ساییدگی دندان: به معنای از دست رفتن مینای دندان در اثر حمله ی اسید مواد غذایی یا نوشیدنی های اسیدی است. در صورت ساییده شدن مینای دندان، عاج دندان بدون پوشش باقی می ماند که منجر به حساسیت دندان خواهد شد. لثه هایی که روی سطح ریشه های دندان ها را پوشش می دهند، ممکن است به طور طبیعی عقب بروند (تحلیل بروند)، که باعث می شود ریشه های دندان ها بدون پوشش باقی بمانند و این موجب حساسیت دندان ها خواهد شد زیرا ریشه های دندان ها لایه ی مینای دندان را ندارند تا از آنها حفاظت کند.
- بیماری لثه: تشکیل پلاک دندان یا جرم می تواند موجب کنار رفتن لثه ها شود که حتی موجب تخریب استخوانی خواهد شد که دندان را در بر گرفته و آن را حمایت می کند. درون لثه های پیرامون دندان ها ممکن است پاکت ایجاد شود، که باعث خواهد شد پاکسازی آن منطقه دشوار شود و این خود موجب تشدید مشکل خواهد شد.
- ساییدن دندان ها روی یکدیگر: این عادتی است که شامل ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر می شود. این عادت می تواند موجب ساییدگی و از بین رفتن مینای دندان و حساسیت آن شود.
- ترک دندان یا پر شدگی آن: دندان ترک خورده دندانی است که شکسته شده است.
- سفید کردن دندان: برخی بیماران پس از بلیچینگ (سفید کردن دندان ها) برای مدت زمان کوتاهی حساسیت دندان ها را تجربه خواهند کرد. پیش از انجام این فرایند با دندانپزشک خود صحبت کنید.
چه زمانی احتمال حساسیت دندان ها افزایش می یابد؟
بیشتر حین نوشیدن یا خوردن غذاها یا نوشیدنی های سرد، برخورد هوای سرد به دندان ها، و گاهی اوقات با غذاها و نوشیدنی های گرم ممکن است فرد حساسیت دندان های خود را احساس کند. در برخی افراد حساسیت دندان ها با خوردن غذاها یا نوشیدنی های شیرین یا اسیدی تشدید خواهد شد. درد ممکن است گذرا باشد و تنها گاهی اوقات از دیگر زمان ها شدیدتر باشد.
با داشتن دندان های حساس از چه چیزهایی باید پرهیز کرد؟
در صورتی که با خوردن غذاها یا نوشیدنی های سرد، گرم یا اسیدی، یا حتی بستنی حساسیت دندان ها افزایش می یابد، ممکن است نیاز باشد از خوردن این خوراکی ها پرهیز کنید. اگر حین مسواک زدن و برخورد آب سرد شیر آب این درد تشدید می شود، می توانید به جای آب سرد از آب گرم استفاده کنید. مهم است که به طور منظم مسواک بزنید- در غیر اینصورت، مشکل تشدید خواهد شد. اگر چند هفته برای کاهش حساسیت دندان های خود اقدام کرده اید اما هیچ بهبودی در وضعیت آنها مشاهده نشده است، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
درمان حساسیت دندان ها
دندانپزشک حین معاینه ی دندان ها راجع به علائم حساسیت دندان ها با شما صحبت خواهد کرد. طی معاینه ی دندان ها علل حساسیت آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا بهترین روش درمان آن مشخص شود. گروه دندانپزشکی می تواند دندان حساس را با محصولات “ضد حساسیت” مخصوص درمان کند تا به کاهش علائم کمک کند. ژل ها یا دهان شویه های فلورایده را می توان روی دندان های حساس استفاده کرد. به طور منظم هر یک یا دو هفته یک مرتبه می توان این محصولات را مانند رنگ روی دندان ها زد تا لایه ای محافظ روی آنها ایجاد شود. ممکن است مدتی زمان ببرد تا درد و حساسیت کاهش یابد و احتمال دارد نیاز باشد چند جلسه به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر این فرایند برای درمان دندان های حساس مؤثر واقع نشود، دندانپزشک می تواند اطراف گردن دندان(محل تماس لثه ها و دندان ها) را پر و سیل (مهر و موم) کند تا عاج دندانی که بدون پوشش مانده است را بپوشاند. در موارد خیلی جدی ممکن است دندان به درمان ریشه و پر کردن نیاز داشته باشد.
درمان های خانگی دندان حساس
انواع مختلفی از برندهای مختلف خمیر دندان ها در بازار وجود دارند که به کاهش درد و حساسیت دندان ها کمک می کنند. در طول روز باید دو مرتبه دندان های خود را با خمیر دندان فلورایده مسواک بزنید. می توانید آن را روی قسمت های حساس نیز بزنید. ممکن است چند روز یا حتی چند هفته طول بکشد تا این خمیر دندان تأثیر خود را نشان دهد. برای خرید بهترین خمیر دندان برای دندان های حساس خود می توانید با دندانپزشک مشورت کنید.
پیشگیری از حساسیت دندان ها
- آخرین کاری که در طول شب پیش از رفتن به رختخواب انجام می دهید باید مسواک زدن باشد، این کار را باید حداقل یک مرتبه دیگر در طول روز نیز انجام دهید. از خمیر دندان های فلورایده حاوی حداقل ۱۳۵۰ ppm (تعداد ذرات در میلیون) فلوراید استفاده کنید. می توانید از خمیر دندان های مخصوص دندان های حساس نیز استفاده کنید. مسواک زدن باید با مسواک دارای فرچه های نرم یا متوسط، به صورت چرخش های کوچک دورانی انجام شود. از مسواک زدن به صورت رفت و برگشتی بپرهیزید.
- هر دو یا سه ماه یک مرتبه مسواک خود را تعویض کنید. در صورت پوسیده شدن فرچه های مسواک این کار را زودتر انجام دهید.
- درست پس از خوردن غذا مسواک نزنید- برخی غذاها و نوشیدنی ها می توانند موجب نرم شدن مینای دندان ها شوند، بنابراین با زدن مسواک به تدریج ساییده خواهند شد. به همین دلیل سعی کنید پس از خوردن غذا برای مسواک زدن حداقل یک ساعت صبر کنید.
- مصرف غذاهای حاوی شکر و نوشیدنی های گازدار و اسیدی را محدود کنید. سعی کنید تنها در وعده های غذایی آنها را مصرف کنید.
- اگر عادت فشردن دندان ها روی یکدیگر را دارید، آن را با دندانپزشک خود در میان بگذارید. زیرا ممکن است لازم باشد در طول شب، حین خواب، از محافظ دندان استفاده کنید.
- اگر در فکر بلیچینگ (سفید کردن) دندان ها هستید، پیش از آغاز فرایند آن راجع به حساسیت دندان های خود با دندانپزشک خود صحبت کنید.
- طبق دستور دندانپزشک به طور منظم برای چکاپ دندان ها مراجعه کنید.