در این نوشته می خوانید:
ایمپلنت دندانی چیست؟
ایمپلنت های دندانی، به شکلی که امروزه شاهد آنها هستیم، در سال ۱۹۵۲ توسط یک جراح ارتوپد سوئدی ابداع شدند. امروزه، ایمپلنت ها به عنوان یکی از استانداردهای مراقبتی برای جایگزینی زیبایی دندان های از دست رفته در دندانپزشکی استفاده می شوند. ایمپلنت های دندانی نوعی پایه ثابت هستند که داخل استخوان فک قرار می گیرند و اجازه می دهند طی یک بازه زمانی چند ماهه با استخوان جوش بخورند. ایمپلنت های دندانی به عنوان جایگزینی برای ریشه های دندان های از دست رفته عمل می کنند. در عوض، این “ریشه های دندانی مصنوعی” برای نگه داشتن دندان مصنوعی یا بریج روی خود، کار گذاشته می شوند. یک ایمپلنت دندانی جوش خورده با استخوان فک بیشترین شباهت را به دندان های طبیعی دارد، زیرا بدون تأثیر گذاشتن روی دندان های مجاور، در جای خود باقی می ماند و بیشترین دوام را دارد. فرایند جوش خوردن ایمپلنت های دندانی و استخوان فک اسئواینتگریشن (osseointegration) نامیده می شود. اکثر ایمپلنت های دندانی از تیتانیوم ساخته می شوند، که به آنها اجازه می دهد بدون اینکه در بدن به عنوان یک ماده خارجی شناسایی شوند، با استخوان یکی شوند. به مرور زمان، علم و فناوری پیشرفت کرده اند تا نتایج کاشت ایمپلنت های دندانی را بهبود بخشند. امروزه میزان موفقیت کاشت ایمپلنت های دندانی نزدیک به ۹۸% است.
چرا ایمپلنت های دندانی؟
می توان از ایمپلنت های دندانی برای جایگزینی یک دندان، چند دندان، یا حتی همه دندان ها استفاده کرد. هدف از کاشت دندان در دندانپزشکی، بازیابی عملکرد و نیز زیبایی دندان ها است. وقتی نوبت به جایگزینی ایمپلنت های دندانی می رسد، عموماً سه گزینه در دسترس است: ابزارهای دندانی متحرک (پروتزهای پارسیل یا کامل)؛ بریج های ثابت دندانی (چسبانده شده)؛ و ایمپلنت های دندانی. پروتزها به صرفه ترین گزینه ها برای جایگزینی دندان ها هستند اما به خاطر ناراحت کننده بودن ابزار داخل دهان، مطلوبیت آنها از همه کمتر است. بعلاوه، پروتزها می توانند ذائقه و تجربیات چشایی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. قبل از تغییرات اخیر و گرایش به استفاده از ایمپلنت های دندانی، بریج های دندانی رایج ترین گزینه های ترمیم بودند. مهم ترین نقطه ضعف بریج ها، وابستگی آنها به دندان های طبیعی موجود برای حمایت آنها است. در حالی که ایمپلنت ها تنها تحت حمایت استخوان هستند، و هیچ تأثیری روی دندان های طبیعی اطراف خود ندارند. انتخاب از بین گزینه های موجود به عوامل مختلفی بستگی دارد. مخصوصاً برای ایمپلنت های دندانی، این عوامل عبارتند از:
- محل دندان یا دندان های از دست رفته؛
- کیفیت و کمیت استخوان فک، جایی که قرار است ایمپلنت کاشته شود؛
- سطح سلامت بیمار، هزینه؛ و
- تمایل بیمار.
جراح دهان و دندان منطقه ای که برای کاشت ایمپلنت دندانی در نظر گرفته شده است را معاینه و بررسی می کند و با ارزیابی های بالینی مشخص می نماید بیمار گزینه مناسبی برای کاشت ایمپلنت های دندانی هست یا خیر.
ایمپلنت های دندانی نسبت به دیگر گزینه های درمان برای جایگزینی دندان های از دست رفته، مزایای بیشتری دارند. ایمپلینت های دندانی محافظه کارانه تر هستند، در آنها دندان های از دست رفته بدون تحت تأثیر قرار دادن یا تغییر در دندان های مجاور جایگزین می شوند. بعلاوه، از آنجا که ایمپلنت های دندانی با استخوان ساختار یکپارچه ای را تشکیل می دهند، بسیار مستحکم هستند و می توانند ظاهر و احساسی مانند دندان های طبیعی برای بیمار بوجود بیاورند.
روند کاشت ایمپلنت های دندانی
طی مرحله طراحی و مشاوره، جراح دندان به صورت چشمی محل کاشت ایمپلنت را معاینه و نیز تصاویر رادیوگرافی (با اشعه ایکس، فیلم های پانورامیک، و سی تی اسکن ها) را بررسی می کند. در این مرحله، کیفیت و کمیت استخوان فک مورد بررسی قرار می گیرد تا مشخص شود آیا در این محل استخوان بیشتری نیاز است یا خیر. وقتی این موضوع مشخص شد که آیا ایمپلنت های دندانی را می توان در محل مورد نظر قرار داد یا خیر، بیمار برای فرایندهای جراحی کاشت ایمپلنت، باید یک بار دیگر به مطب مراجعه نماید. طی این فرایند، موضع جراحی کاملاً بی حس می شود و در صورت لزوم از دیگر آرامبخش ها برای بیمار استفاده می شود تا به کاهش اضطراب و نگرانی وی کمک کند.
نخستین مرحله کشیدن دندان یا دندان ها است. اغلب در محل کاشت، یک دندان آسیب دیده هنوز وجود دارد. برای آماده سازی جهت کاشت ایمپلنت دندانی، باید این دندان ها کشیده شوند. در برخی موارد، برای دستیابی به یک پایه منسجم استخوانی برای ایمپلنت، “پیوند استخوان آلوئولار” انجام می شود. این محل به ۶ ماه زمان برای بهبود نیاز دارد. برای محلی که هیچ تحلیل استخوان یا لثه ای اتفاق نیفتاده است، پیوند استخوان متفاوتی نیاز خواهد بود که روی استخوان فک موجود قرار داده می شود. این فرایند پیچیده تر است و معمولاً به ۶ یا چند ماه زمان بیشتر برای بهبود نیاز دارد. در برخی موارد، وقتی استخوان کافی وجود دارد، دندان آسیب دیده کشیده می شود و فرایند کاشت بلافاصله پس از آن، در همان جلسه انجام می شود.
وقتی استخوان قوی فک به اندازه کافی وجود داشته باشد، محل برای کاشت ایمپلنت آماده است. در جلسه کاشت ایمپلنت، با کمک دریل ها و ابزارهای مخصوص دندانپزشکی داخل استخوان فک حفره ای ایجاد می شود و ایمپلنت دندانی (پست تیتانیومی) درون آن قرار داده می شود و یک “هیلینگ کپ” healing cap (قطعه ای که روی اباتمنت قرار می گیرد و عملکرد آن ممانعت از ورود جرم به بخش داخلی اباتمنت است) روی ایمپلنت قرار داده می شود. لثه روی آن بخیه زده می شود تا روند بهبود آغاز شود. طی این مرحله بهبود، می توان از یک پروتز موقت استفاده کرد تا برای اهداف زیبایی، جایگزین دندان از دست رفته شود. زمان بهبود تا میزان زیادی به کیفیت استخوان موجود بستگی دارد. این دوره بین دو تا شش ماه زمان می برد. طی این زمان ایمپلنت با استخوان جوش می خورد. مهم است که تا زمان بهبود بافت اطراف ایمپلنت های دندانی، از قرار دادن هر گونه فشار روی آنها خودداری نمایید. جلسات بعدی برای چک کردن عدم عفونی شدن موضع جراحی و روند بهبود خواهند بود.
پس از گذشت مدت زمان مورد نیاز، ایمپلنت مورد بررسی قرار می گیرد که آیا کاملاً با استخوان پیرامون خود جوش خورده است یا خیر. پس از تأیید این موضوع، قطعه ای که جنبه زیبایی دارد با کمک یک پیچ به ایمپلنت دندانی متصل می شود. این قطعه اباتمنت نامیده می شود و وظیفه آن نگه داشتن روکش ایمپلنت روی آن است. دندانپزشک از اباتمنت و دندان های اطراف آن یک قالب تهیه می کند تا روکش مورد نیاز را به صورت سفارشی بسازد. روکش ایمپلنت با کمک پیچ یا چسب دندانپزشکی روی اباتمنت قرار می گیرد.