فارسی مطب شخصیمطب شخصیکلینیک دندانپزشکی کرج، مهرشهر، بلوار ارم، جنب بانک مسکن، ساختمان ارم، طبقه اول، واحد 3 tel: 02633324192 تهران، شهرک گلستان، بلوار کاج، بنفشه نهم جنوبی، کلینیک پیمان 44741007(021)
جراح دندانپزشک
درمان های زیبایی
درمان های ترمیمی
مشاوره آنلاین

مشکلات خواب مانند خر و پف کردن و بی خوابی، علائم اختلالات خوابی به نام آپنه خواب هستند. آپنه خواب می تواند با مشکلات مربوط به سلامت دهان ارتباط داشته باشد و مشکلات دندانی می توانند باعث بروز آپنه انسدادی خواب شوند. با خواندن این مقاله بیشتر به ارتباط بین آپنه خواب و سلامت دهان پی خواهید برد.

آپنه خواب چیست؟

آپنه خواب یک اختلال خواب شایع است که ۲۵ میلیون فرد بزرگسال آمریکایی را تحت تأثیر قرار داده است. مشخصه ویژه آن قطع (آپنه) مکرر تنفس در طول دوره های خواب است. آپنه ها یا فرو ریختن بافت های مجرای تنفسی اتفاق می افتند که با ضعف عضلات مجرای تنفسی، بزرگ بودن زبان، داشتن اضافه وزن، و دیگر ریسک فاکتورها مرتبط هستند. آپنه ها مانع رسیده اکسیژن به شش ها می شوند.

از آنجا که آپنه خواب چرخه خواب را مختل می کند، این باعث کاهش انرژی روزانه و عملکرد ذهنی می شود . بر سلامتی طولانی مدت تأثیر می گذارد.

عدم درمان آپنه خواب می تواند کشنده باشد زیرا می تواند باعث افت اکسیژن و بالا رفتن فشار خون، و فشار روی قلب شود.

سلامت دهان و آپنه خواب
سلامت دهان و آپنه خواب

علائم و نشانه های آپنه خواب

علائم و نشانه های شایع آپنه خواب عبارتند از:

  • کاهش و عدم تنفس
  • خر و پف های بلند مداوم
  • نفس نفس زدن برای هوا در طول خواب
  • خواب آلودگی و خستگی در طول روز
  • کاهش توجه و تمرکز
  • فراموشی
  • خشکی دهان و سر درد هنگام بیدار شدن
  • ادرار شبانه (بیدار شدن در طول شب برای ادرار کردن)
  • اختلالات جنسی و یا کاهش میل جنسی
سلامت دهان و آپنه خواب
سلامت دهان و آپنه خواب

علاوه بر مشکلات زیر، علائمی که در زنان وجود دارند عبارتند از اضطراب، افسردگی، بی خوابی، و دیگر مشکلات متعدد خواب مانند بیدار شدن های مکرر. کودکان ممکن است تشدید آسم، بیش فعالی، شب ادراری، و مشکلات مربوط به عملکرد تحصیلی را تجربه کنند.

ریسک فاکتورهای آپنه خواب

اصلی ترین عوامل خطرزای آپنه خواب عبارتند از اضافه وزن، داشتن سابقه خانوادگی خر و پف یا آپنه خواب، و مردان.

دیگر عوامل خطرزا عبارتند از:

  • داشتن سن بالای ۴۰ سال
  • زنان پس از یائسگی
  • داشتن گردن بزرگ
  • داشتن لوزه ها یا زبان بزرگ
  • داشتن استخوان فک کوچک
  • مشکلات سینوس یا بینی

ارتباط با سلامت دهان

کیفیت خوب خواب سلامت شما را حفظ می کند و بوی بد دهان، زخم و آفت های دهانی، و نیز بروز و گسترش بیماری پریودنتال (بیماری لثه) را کاهش می دهد. مشکلات دندانی که با آپنه خواب همراه هستند عبارتند از اختلالات مفصل فکی گیجگاهی، براکسیسم، و تنفس دهانی.

اختلالات مفصل فکی گیجگاهی

شواهد حاکی از این هستند که اختلالات مفصل فکی گیجگاهی و آپنه خواب با یکدیگر ارتباط مستقیم دارندو مفصل فکی گیجگاهی فک پایین را به فک بالا وصل می کند. دو مفصل فکی گیجگاهی وجود دارند، هر یک در طرفین فک ها قرار گرفته اند.

علائم و نشانه های اختلالات مفصل فکی گیجگاهی

  • درد فک
  • درد در کل اطراف سر، گردن، و شانه ها
  • مشکل در جویدن
  • مفاصل فکی که صدای کلیک یا در رفتگی می دهند
  • قفل شدن فک (ناتوانی در با یا بسته کردن دهان برای مدتی)

افرادی که آپنه خواب دارند سه برابر بیشتر احتمال دارد که از اختلالات مفصل فکی گیجگاهی رنج ببرند. علاوه بر این، افرادی که دو یا چند علامت از علائم آپنهخواب را داشته باشند، صرف نظر از سن، نژاد، سابقه سیگاری بودن، یا اضافه وزن داشتن، ۷۳% بیشتر در معرض خطر اختلالات مفصل فکی گیجگاهی قرار دارند.

سلامت دهان و آپنه خواب
سلامت دهان و آپنه خواب

براکسیسم

براکسیسم تنها نامی فانتزی برای دندان قروچه است. گرچه ممکن است این مشکل هر زمانی اتفاق بیفتد، اما عمدتاً اوقاتی که فرد خواب است اتفاق می افتد. براکسیسم تأثیرات منفی روی خواب دارد، از جمله خسته و با سر درد، درد گردن یا فک از خواب بیدار شدن.

براکسیسم یک اختلال مربوط به خواب است زیرا موجب حرکات غیر قابل کنترل و ناخواسته فک در طول خواب می شود. ممکن است شما حتی ندانید براکسیسم دارید و دندانپزشک در طول معاینات دندانپزشکی متوجه شواهد آن شود.

علائم براکسیسم می توانند از لق شدن دندان ها گرفته تا فرسایش سطوح دندان ها باشند، یا ترک خوردگی، لب پر شدگی، و شکستگی دندان ها. دندانپزشک شما در صورت مشاهده علائم ممکن است در مورد درد عضلانی در ناحیه سر، گردن، صورت، و فک، و نیز خشکی لب ها، دهان، و گلو هنگام بیدار شدن از شما سؤال بپرسد.

تنفس از راه دهان

آپنه انسدادی خواب باعث می شود فرد از راه دهان نفس بکشد (تنفس دهانی). تنفس دهانی باعث خشکی دهان می شود که می تواند به پوسیدگی دندان ها ختم شود. پیامدهای بعدی خشکی دهان عبارتند از پلاک های دندانی، زخم های دهانی، ژنژیویت (التهاب لثه ها)، و بیماری پریودنتال. تحقیقات نشان می دهند بیماری پریودنتال ۳/۶۲% از افرادی که آپنه خواب دارند را تحت تأثیر قرار می دهد.

آپنه خواب در کودکان

بر اساس انجمن آپنه خواب آمریکا، بیش از ۴% از کودکان بین ۲ تا ۸ سال آپنه خواب دارند. آپنه خواب کودکی با خطرات متعددی برای سلامتی همراه است، از جمله خطرات مربوط به سلامت دهان، که اغلب نادیده گرفته می شود. مشکلات خواب در دوران کودکی عموماً شامل تنفس دهانی هستند، که می تواند مشکلات جدی برای دندان ها و لثه ها بوجود بیاورد.

علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهند بین آپنه خواب کودکی و مشکلات دندانی ارتباط وجود دارد، از جمله حفره های دندانی و بیماری پریودنتال. محققان طی معاینات دندانی، کودکانی را یافتند که اختلالات خواب داشتند و احتمال بروز حفره های دندانی در آنها سه برابر بیشتر بود و در نتیجه التهاب لثه ها نیز فواصل عمیق تری داشتند- تا سه برابر عمیق تر. علاوه بر این، آنها خونریزی از لثه ها، دندان درد، و حساسیت، و نیز زخم های دهانی بیشتری داشتند.

آنچه باید به دنبال آن باشید

برخی علائم و نشانه های آپنه خواب مختص مشکلات دندانی هستند. علائم دندانی که هم در افراد بزرگسال و هم در کودکان باید به دنبال آنها باشید عبارتند از:

  • ساییدن و فشردن دندان ها در طول خواب روی یکدیگر، که گاهی اوقات آنقدر بلند است که باعث بیدار شدن شما یا شخصی می شود که با شما در یک اتاق می خوابد.
  • سفتی و درد در ناحیه مفاصل فک.
  • زخم یا لکه های زخم ناشی از جویدن داخل یک یا هر دو لپ.
  • سر دردهای مبهمی که از شقیقه آغاز می شوند.

حتماً راجع به علائم بالا با دندانپزشک خود صحبت کنید. وی ممکن است روش هایی برای تسکین آنها پیشنهاد دهد. پزشک شما می تواند مشخص نماید آیا علائم و نشانه های شما به آپنه خواب ارتباط داشند یا یک اختلال خواب دیگر.

درمان

دندانپزشک شما ممکن است متوجه مشکلات دندانی همراه با آپنه خواب شود و به شما توصیه کند به پزشک مرتبط مراجعه نمایید. آپنه خواب معمولاً توسط پزشکی تشخیص داده می شود که اقدامات دندانی اصلاحی مانند دستگاه CPAP  را توصیه می کند.

علاوه بر این، دندانپزشک شما می تواند به شما کمک کند علائم دندانی را از طریق تغییرات رفتاری، شامل بهبود کیفیت خواب، مدیریت سلامت دندان ها، درمان ارتودنتیک به منظور برطرف نمودن مشکلات مربوط به کجی دندان ها، درمان خشکی دهان، و/ یا ابزارهای دندانی به منظور کنترل ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر کاهش دهید.

ابزارهای دهانی می توانند با استفاده از تجهیزات دندانپزشکی به صورت سفارشی ساخته شوند و نسبتاً پر هزینه تر باشند، اما آنها می توانند زندگی فرد را تغییر دهند زیرا آنها می توانند به شکلی باور نکردنی خواب را بهبود دهند و مشکلات دندانی را کاهش دهند. روز به روز گزینه های بهتری برای ابزارهای دهانی ابداع می شوند که از طریق آنلاین نیز قابل خریداری هستند و هم هزینه تر نیز هستند. تنها باید اطمینان حاصل کنید که قبل از خرید در مورد آنها با دندانپزشک خود صحبت کنید.

سلامت دهان و آپنه خواب
سلامت دهان و آپنه خواب

دستگاه فشار هوای مثبت

دستگاه فشار هوای مثبت، که با انواع ماسک های تنفسی مورد استفاده قرار می گیرد، پر استفاده ترین درمان برای آپنه خواب های متوسط تا وخیم است. این ماسک که هنگام خواب به راحتی روی بینی یا بعضی اوقات روی بینی و دهان شما قرار می گیرد، هوای پر فشاری را که به طور مداوم یا متناوب داخل حلق فرد جریان دارد را تأمین می کند. افزایش فشار هوا مانع ریزش راه های هوایی فرد حین خواب می شود.

هوای پر فشار از طریق لوله های هوای انعطاف پذیر از یک یا چند نوع دستگاه CPAP (فشار هوای مثبت مداوم)، BiPAP (فشار هوای مثبت دوسویه)، VPAP (فشار هوای مثبت متغیر) و غیره تأمین می شود. مطالعاتی که روی اثر PAP انجام شده اند نشان می دهند که افراد مبتلا به آپنه خواب که به طور مداوم از دستگاه های خود استفاده می کنند احساس بهتری دارند و در نتیجه کاهش وقفه های آپنه و دوره های هیپوپنه در هنگام خواب، با عوارض کمتری از بیماری روبرو می شوند. گرچه ابزارهای PAP تنها برای درمان خر و پف استفاده نمی شوند، آنها علاوه بر آپنه انسدادی خواب، خر و پف را نیز برطرف می کنند.

سلامت دهان و آپنه خواب
سلامت دهان و آپنه خواب

ابزارهای دهانی

با افزایش آگاهی عموم از اینکه ابزارهای دهانی خط مقدم درمان مؤثر برای بسیاری از افرادی است که از آپنه خواب رنج می برند، شهرت ابزارهای دهانی برای درمان آپنه خواب رو به افزایش است. سازمان غذا و دارو بیش از ۱۰۰ ابزار دهانی را برای درمان خر و پف و آپنه انسدادی خواب تأیید کرده است. این ابزارها داخل دهان قرار می گیرند، درست مانند محافظ دندان های ورزشی یا ابزارهای ارتودنتیک، که حین خواب استفاده می کنید.  ابزارهای دهانی فک پایین را جلو نگه می دارند، تنها به اندازه ای که مجرای تنفسی باز بماند و جلوی فرو ریختن زبان و عضلات در مجرای تنفسی فوقانی و مسدود شدن مجرای تنفسی را بگیرد.

مزایای استفاده از ابزارهای دهانی

درمان با ابزارهای دهانی درمانی مؤثر و غیر تهاجمی است که به راحتی به سبک زندگی شما افزوده می شود. بیماران ابزارهای دهانی را دوست دارند زیرا:

  • راحت هستند
  • استفاده از آنها ساده است
  • قابل حمل هستند
  • برای همراه بردن در مسافرت راحت هستند
  • مراقبت از آنها نیز راحت است

ابزارهای دهانی سفارشی در مقایسه با بایت اند بویل

گرچه تعدادی ابزار دهانی وجود دارند که بدون نسخه از داروخانه ها قابل خریداری هستند (OTC)، اما به یاد داشته باشید که آنها مورد تأثیر سازمان غذا و دارو برای آپنه خواب نیستند. ابزارهای OTC اگر به خوبی روی دندان ها قرار نگیرند، می توانند موجب بروز عوارض جانبی ناخواسته ای شوند، از جمله مشکلات فک یا جابجایی دندان ها، یا حتی می توانند نتیجه عکس داشته باشند و سهواً آپنه خواب را بدتر کنند.

اگر خر و پف می کنید و فکر می کنید آپنه خواب داشته باشید، به پزشک مراجعه کنید تا خواب شما را مورد بررسی قرار دهد و مشخص نماید آیا شما آپنه انسدادی خواب دارید یا خیر. اگر مشخص شود که ابزار دهانی گزینه خوبی برای شما است، باید توسط دندانپزشکی تجویز شود در زمینه پزشکی خواب دندانپزشکی آموزش دیده است.

دندانپزشک متخصص ارزیابی کامل دندان ها، دهان، و مفاصل فکی گیجگاهی شما را انجام خواهد داد، تا اطمینان حاصل نماید که دندان ها و ساختار فک شما برای استفاده از ابزارهای دهانی به اندازه کافی سالم است. پس از معاینه، از دندان های شما قالب تهیه خواهد کرد تا جلسه بعد ابزار دهانی که از روی قالب به صورت سفارشی آماده شده را برای شما کار بگذارد.

عادت کردن به درمان با ابزارهای دهانی

از آنجا که ابزارهای دهانی که به صورت سفاری ساخته می شوند قابل تنظیم هستند، دندانپزشک با نظارت پیوسته روی روند درمان شما، با شما کار خواهد کرد تا وضعیت فک شنا را حفظ کند. مهم است طبق برنامه به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید ابزار شما کار می کند، به درستی قرار گرفته است، و در علائم خود بهبود مشاهده می کنید. معمولاً تنها چند روز طول می کشد تا به استفاده از ابزار دهانی خود در تمام طول شب وقتی خواب هستید عادت کنید. دندانپزشک جزئیات و همچنین بهترین راه برای مراقبت از ابزار دهانی داخل منزل را با شما مرور خواهد کرد.

درمان تحریک عصبی

برخی افرادی که آپنه انسدادی خواب یا OSA دارند، علیرغم همه تلاش ها، قادر به استفاده از دستگاه فشار هوای پیوسته مثبت CPAP نیستند، درمانی که عموماً برای OSA تجویز می شود. اکنون درمان جدید وجود دارد که از نظر بالینی تست شده است و برای افرادی که OSA متوسط تا وخیم دارند قابل استفاده است. این انواع جدید درمان داخل بدن عمل می کنند.

سلامت دهان و آپنه خواب
سلامت دهان و آپنه خواب

درمان تحریک عصب هایپوگلاسال- آپنه انسدادی خواب

درمان تحریک عصب هایپوگلاسال برای بیمارانی با آپنه انسدادی متوسط تا وخیم طراحی شده است که قادر نیستند یا تمایلی ندارند از دستگاه فشار هوای همواره مثبت CPAP استفاده کنند. ایمپلنت تراپی بویژه برای رساندن تن عضلات به عضلات اصلی زبان، کنترل مؤثر جریان هوا داخل مجرای تنفسی فوقانی، و کاهش چشمگیر یا حذف آپنه خواب است.

سلامت دهان و آپنه خواب
سلامت دهان و آپنه خواب

درمان تحریک عصبی- آپنه خواب مرکزی

سیستم های قابل کاشتی که یک عصب داخل قفسه سینه (عصب فنریک) را تحریک می کنند تا به عضلات بزرگی که تنفس را کنترل می کنند پیغام هایی ارسال کنند که تنفس را کنترل کنند (دیافراگم). این پیغام ها تنفس را به همان روشی تحریک می کنند که مغز برای تنفس پیغام ارسال می کند. این سیستم ها طی یک فرایند سرپایی کار گذاشته می شوند که اندکی تهاجمی است و توسط متخصص قلب و عروق انجام می شود. این سیستم ها با انرژی باطری کار می کنند و در منطقه فوقانی قفسه سینه زیر پوست کار گذاشته می شوند، و دو سیم نازک کوچک دارند، که یکی درمان را منتقل می کند (سرب تحریک کننده) و دیگری برای احساس تنفس است (سرب حسگر).

خواب آلودگی شدید مداوم در طول روز

گاهی اوقات، افرادی که آپنه خواب آنها درمان شده هنوز هم خواب آلودگی شدید در طول روز (EDS) را تجربه می کنند، شرایطی مزمن، و هنوز برای سرحال بودن در طول روز نیاز به کمک دارند. ما می دانیم این کمبود خواب به وخیم شدن شرایط پزشکی موجود کمک می کند و بر عملکرد بدن انسان و همچنین توانایی های شناختی تأثیر می گذارد.

به همین دلیل، پزشک پس از تشخیص EDS، ممکن است داروهایی برای بهبود عملکرد در طول روز برای افرادی تجویز کند که از این شرایط مزمن رنج می برند. درمان EDS به شناسایی و درمان اختلالات بنیادی بستگی دارد که ممکن است علائم EDS را کاهش دهند. داروهایی که برای درمان EDS استفاده می شوند داخل مغز کار می کنند تا کمک کنند فرد در طول روز هشیار و بیدار باقی بماند. استفاده از داروهای قدیمی و تجویز شده قبلی برای درمان EDS، به دلیل عوارض جانبی متعددی مانند وابستگی، بخصوص وقتی به صورت غیر قانونی از آنها سوء استفاده می شود، رو به کاهش است. نسل جدیدی از داروها، که به صورت ویژه هدف آنها درمان موارد EDS است، در حال تبدیل شدن به مراقبت استاندارد است.

سلامت دهان و آپنه خواب
سلامت دهان و آپنه خواب

کاهش وزن

حدود ۷۰% از افرادی که اپنه انسدادی خواب دارند اضافه وزن دارند یا چاق هستند. معمولاً پزشک معالج آنها کاهش وزن را به آنها توصیه می کند. با کمال تعجب، مطالعات رسمی اندکی در مورد چگونگی کاهش خر و پف و عدم وقوع آپنه انسدادی خواب در نتیجه کاهش مؤثر وزن انجام شده است. علیرغم این واقعیت، پزشکان معتقدند بیمارانی که وزن کم کرده اند شاهد بهبود چشمگیر OSA و کاهش خر و پف بوده اند.

در برخی موارد ممکن است پزشک بخواهد داروهای مخصوص کاهش وزن برای بیمارانی تجویز کند که اضافه وزن دارند یا چاق هستند.

داروهای ضد احتقان یا گرفتگی بینی

داروهای ضد احتقان یا گرفتگی بینی به احتمال زیاد در مواردی از خر و پف یا آپنه خواب انسدادی مؤثر هستند. در برخی موارد، جراحی راهی مؤثر برای بهبود جریان هوا از راه بینی است.

درمان نحوه خوابیدن

برخی افراد تنها زمانی که به پشت می خوابند خر و پف می کنند یا آپنه انسدادی خواب دارند. چنین افرادی به سادگی و با یادگیری چطور روی پهلو خوابیدن، می توانند انسداد مجرای تنفسی را کاهش دهند یا حذف کنند.

تکنیک سنتی برای القاء خوابیدن روی پهلو این است که یک توپ تنیس را داخل یک جوراب قرار دهید و جوراب را با سنجاق از داخل به بالای پشت شلوار خواب خود قفل کنید. علاوه بر این، چند شرکت وجود دارند که محصولی برای جلوگیری از خوابیدن به پشت طراحی کرده اند.

درمان با اصلاح وضعیت خواب تنها در موارد خفیف OSA عملی است. در موارد وخیم تر، انسداد و فرو ریختن مجرای تنفسی اتفاق می افتد، مهم نیست بیمار به چه سمتی می خوابد.

سلامت دهان و آپنه خواب
سلامت دهان و آپنه خواب

جراحی (افراد بزرگسال)

جراحی اغلب برای درمان خر و پف مؤثر است. اما برای درمان آپنه انسدادی خواب کمتر مؤثر است.

چالشی که جراحان با آن روبرو هستند این است که مشخص نمایند کدام بخش مجرای تنفسی فوقانی موجب بروز انسداد در مجرای تنفسی شده است. مکان های احتمالی متعددی وجود دارند، و تست خواب سنتی به شناسایی منطقه ای که جراح باید تغییر دهد هیچ کمکی نمی کند. در صورتی که جراح آن منطقه درون مجرای تنفسی را درمان نکند، یا اگر مکان های انسداد متعددی وجود داشته باشد، بعید است آپنه انسدادی خواب تا میزانی از بین بروند که نیاز به درمان های دیگر را حذف کند.

با توجه به اینکه محل های متعددی وجود دارند که ممکن است انسداد صورت بگیرد، در حال حاضر، انواع مختلف جراحی ها وجود دارند که برای درمان آپنه انسدادی خواب استفاده می شود. شایع ترین آنها uvulopalatopharyngoplasty یا UPPP است. میزان موفقیت این جراحی حدود ۵۰% است. برخی از جراحان با استفاده از چندین عمل جراحی مرحله ای به موفقیت های بالایی دست یافته اند. با این وجود اکثر متخصصان معمولاً برای آپنه خواب پس از جراحی ارزیابی های مجدد را توصیه می کنند.

جراحی (در کودکان)

اکثر کودکانی که آپنه انسدادی خواب دارند سوراخ های بینی، لوزه ها، یا هر دو آنها بزرگتر هستند. در ۷۵% از این موارد، برداشتن این بافت از طریق جراحی، مشکلات تنفسی خواب را درمان می کند.

درمان های دیگر

پرهیز از نوشیدن الکل قبل از خواب قسمت مهمی در درمان آپنه خواب است.

در یک مطالعه، گزارش شده است که چندین نفر از ضربان سازهای قلب استفاده کرده اند، و در آپنه خواب آنها بهبود مشاهده شده است. با این حال، هیچ سازمان بزرگی این نوع درمان را تأیید نکرده است. مطالعات بیشتر در حال انجام هستند.

روش های درمان جایگزین دیگری نیز در حال استفاده هستند. برخی شواهد نشان می دهند که نواختن didgeridoo یا سایر سازهای بادی ممکن است در مدیریت OSA کمک کننده باشند. در برخی کشورها، محققان طب سوزنی که پزشک هستند، نتایج مثبتی را در درمان OSA با طب سوزنی گزارش داده اند.

سخن پایانی

اختلالات خواب به روش های مختلفی سلامتی را تحت تأثیر قرار می دهند و خواب خوب شبانه برای داشتن احساس تازگی و پر انرژی بودن و همچنین سلامت جسمی و روحی شما مهم است. اگر نگران هستید آپنه خواب داشته باشید، با پزشک خود صحبت کنید تا با معاینه شما به علت بروز مشکل آپنه خواب پی ببرد. حتماً در مورد همه گزینه های موجود درمان صحبت کنید، از جمله دستگاه CPAP و ابزارهای دندانی، تا بفهمید چه درمانی برای موقعیت خاص شما بهتر عمل می کند.

2/5 (1 نظر)

پاسخ بدهید

*

code